2 Raja-Raja
Chapter 1
Óh ka lheueh meuninggai Ahab raja Israel, nanggroe Moab laju jipeubeudôh beurontak ateueh Israel.
2 Bak siuroe Raja Ahazia di Israel rhot nibak seuramoe tingkat ateueh meuligoe jih di Samaria, lé sababnyan gobnyan luka parah that. Lé sababnyan gobnyan laju geukirém sidroe keu jijak tanyong ubak Baal-Zebub, dewa banda Ekron di Filistin, peu kheueh gobnyan hase puléh atawa hana.
3 Teuma malaikat TUHAN geuyue ubak Elia, nibak Tisbe, mangat geujak meurumpok ngon utosan-utosan Raja Ahazia nyan mangat geupeugah lagée nyoe, "Peu kheueh di Israel hana Po teu Allah sampoe gata keuneuk tajak ubak Baal-Zebub, dewa banda Ekron nyan?
4 Jak peugah kheueh ubak raja bahwa TUHAN meufeureuman lagée nyoe, 'Gata hana puléh, gata teuma maté!' " Óh ka lheueh Elia seuleusoe geupeubuet peurintah TUHAN nyan,
5 jiwoe kheueh utosan-utosan nyan ubak raja, lé raja laju geutanyong, "Pakon gata woe?"
6 Awaknyan jijaweueb, "na sidroe ureuëng geujak meurumpok ngon kamoe, dan geuyuewoe kamoe mangat kamoe peutrok ubak Amphon bahwa TUHAN meufeureuman lagée nyoe ubak Amphon, 'Peu kheueh di Israel hana Po teu Allah, sampoe gata tajak lakée peutunyok ubak Baal-Zebub, dewa banda Ekron? Gata hana puléh, gata teuma maté!' "
7 "Pakriban hi ureuëng nyan?" geutanyong lé raja.
8 "Bajée jubah dan talo keuieng geuh kulét," jaweueb awaknyan. "O, nyan Elia!" jaweueb raja nyan.
9 Lheueh nyan lé raja laju geuyue sidroe peuwira meusajan deungon na limong ploh droe aneuëk buah geuhnyan geujak droeb si Elia. Peuwiranyan geujak dan laju meurumpok deungon Elia teungoh geuduek ateueh saboh bukét. "Hei hamba Allah," kheun peuwira nyan, "raja geupeurintah gata treun!"
10 "Meunyoe bit ulôn nyoe hamba Allah," jaweueb Elia, "bah kheueh apui jitreun nibak langét dan jitot sampoe habéh gata meusajan deungon aneuëk buah gata!" Watéenyan cit teuma jitreun apui dan laju jitot peuwira nyan meusajan deungon ban limong ploh droe aneuëk buah jih.
11 Dan raja geuyue teuma sidroe peuwira nyang laén meusajan deungon limong ploh droe aneuëk buah jih. Awaknyan jijak meurumpok dan jipeugah ubak Elia, "Hei, hamba Allah, raja geuyue treun gata jinoenyoe cit teuma!"
12 "Meunyoe ulôn nyoe keubit hamba Allah," jaweueb Elia, "bah kheueh apui jitreun dilangét dan jitot habéh gata meusajan deungon aneuëk buah gata!" Watéenyan cit teuma apui jitreun nyang teuka nibak Po teu Allah dan jitot habéh peuwira nyan meusajan deungon banlimong ploh droe aneuëk buah jih nyan.
13 Lheueh nyan raja geukirém lom sidroe peuwira meusajan deungon limong ploh droe aneuëk buah jih. Peuwira nyan ji-ék ateueh bukét dan meunan ka trok dikeue Elia laju jimeuteuot sira jikheun lagée nyoe, "Peuamphon kheueh kamoe, ya hamba Allah! Neuweuh kheueh keu ulôn dan aneuëk buah ulônnyoe. Bék kheueh kamoe nyoe neupoh maté!
14 Dua droe peuwira laén meusajan deungon aneuëk buah jih ka maté jipajoh lé apui nyang teuka di langét, teuma ulôn meulakée, neugaséh kheueh ulôn!"
15 Watéenyan cit teuma geupeugah kheueh lé malaikat TUHAN ubak Elia, "Bék teumakot! Seutôt kheueh jihnyan tatreun di ateueh bukét nyoe." Lé sababnyan geutreun kheueh Elia meusajan deungon peuwiranyan ubak raja.
16 Dan geupeugah lé Elia ubak raja, "TUHAN meufeureuman, 'Gata tayue ureuëng laén tajak lakée peutunyok ubak Baal-Zebub dewa banda Ekron sang-sang di Israel hana Po teu Allah nyang jeuet teumpat teumanyong. Lé sababnyan gata hana puléh, gata teuma maté!' "
17 Dan maté kheueh Ahazia lagée nyang geufeureuman lé TUHAN meulalu Nabi Elia. Sabab Ahazia hana aneuëk agam, lé sababnyan Yoram syedara jih jeuet keu raja keugeunantoe geuh. Nyan na kheueh nibak thon nyang keudua watée keurajeuen Yehoram bin Yosafat, raja Yehuda.
18 Kisah laén keuhai peue nyang jipeubuet lé Raja Ahazia na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
Chapter 2
Teuka kheueh watéejih TUHAN keuneuk beuôt Elia lam syeuruga deungon peurantaraan angén badée. Watéenyan Elia dan Elisa ka geutinggai Gilgal,
2 bak teungoh rot euh Elia geupeugah ubak Elisa, "Tinggai kheueh droeneueh disinoe. Ulôn geuyuejak lé TUHAN u Betel." Teuma Elisa geujaweueb, "Deumi TUHAN nyang udeb dan deumi nyawöng Bapak, ulôn hana lôn tinggai Bapak." Lé sababnyan awaknyan meusajan-sajan geujak trok u Betel.
3 Na saboh kawan nabi nyang na tinggai disinan geujak meurumpok ngon Elisa dan laju geutanyong, "Peu kheueh droeneueh teupeue bahwa uroenyoe amphon droeneueh nyan jitinggai droeneueh sabab gobnyan geubeuôt lé TUHAN?" "Nyoe, lôn teupeue," jaweueb Elisa. "Teuma, ka kheueh, bék teupeugah le keuhainyan."
4 Óh lheuehnyan geupeugah kheueh lé Elia ubak Elisa, "Tinggai kheueh gata disinoe, lôn geuyue lé TUHAN mangat lôn jak u Yerikho." Teuma Elisa geujaweueb, "Deumi TUHAN nyang udeb dan deumi nyawöng Bapak, ulôn hana lôn tinggai Bapak." Deungon nyan teuma awaknyan geujak lom trok u Yerikho.
5 Na saboh kawan nabi nyang na tinggai nibak teumpat nyan geujak meurumpok ngon Elisa dan geutanyong, "Peu kheueh droeneueh teupeue bahwa nibak uroenyoe amphon gata geubeuôt lé Po teu Allah dan geutinggai gata?" "Nyoe, lôntuan teupeue," jaweueb Elisa. "Teuma ka kheueh bék tapeugah le keuhai nyan."
6 Óh lheuehnyan geupeugah kheueh lé Elia ubak Elisa, "Tinggai droeneueh disinoe, ulôn geuyuejak lé TUHAN ubak Krueng Yordan." Teuma Elisa geujaweueb, "Deumi TUHAN nyang udeb dan deumi nyawöng Bapak, ulôn hana lôn tinggai Bapak." Lé sababnyan awaknyan geujak laju trok u Krueng Yordan,
7 dan na 50 droe nabi geuseutôt awaknyan. Laju Elia dan Elisa geupiôh bak binéh krueng, dan ban limong ploh droe nabi nyan geudong hana padubna jiôh nibak teumpat nyan.
8 Elia laju geusuet bajée jubah gobnyan, lheuehnyan geugulong dan ngon geunulong nyan laju geuseukok ateueh ié krueng nyan. Laju ié krueng nyan beukah jeuet keu dua boh bagi, lé sababnyan Elia ngon Elisa jeuet geujak ateueh teumpat nyang tho.
9 Watée ka trok u meurandeh, Elia laju geupeugah ubak Elisa, "Lakée kheueh peue nyang gata lakée ubak ulôn sigohlom lôn geubeuôt lé TUHAN dan lôn tinggai gata!" Geujaweueb lé Elisa, "Peuwaréh kheueh kuasa Bapak nyan keu ulôn, mangat jeuet ulôn nyoe keugeunantoe Bapak."
10 "Oh, nyan payah that," seuot Elia. "Teuma meunyoe droeneueh deuh tangieng ulôn watée ulôn geubeuôt lé TUHAN, peue nyang droeneueh lakée nyan geupeutrok. Meunyoe droeneueh hana takalon, nyang gata lakéenyan geutulak."
11 Sira jak, awaknyan bandua hana piôh-piôh geupeugah haba. Deungon hana teusangka-sangka na saboh geuritan meuapui nyang jitarék lé guda meuapui trok keunan laju jipeucre awaknyan bandua dan Elia laju jipeu-ék lam syeuruga lé angén badée.
12 Elisa geukalon dan laju geutawök, "Elia, Bapak lôn! Bapak lôn! Nyang lindong Israel nyang peukasa! Bapak ka hanale!" Dan gadôh kheueh Elia nibak mata Elisa. Deungon peudeh that Elisa laju geupriek bajée jubah geuh jeuet keudua boh bagi,
13 dan laju geucok bajée jubah Elia nyang rhot. Óh lheuehnyan gobnyan geugisa dan geudong nibak binéh Krueng Yordan,
14 laju geuseupôt bajée jubah Elia nyan ateueh ié sira geupeugah, "Dipat kheueh TUHAN, Po teu Allah Elia nyan?" Óh ka lheueh geuseukok bajée ateueh ié krueng nyan, krueng nyan laju beukah dua dan gobnyan pi laju geujak ateueh tanoh nyang ka tho nyan u meurandeh jeh.
15 Ban limong droe nabi nyang teuka di Yerikho nyan deuh jikalon peue nyang ka teujadi, awaknyan laju jipeugah, "Kuasa Elia ka jiminah ubak Elisa!" Awaknyan jijak ubak gobnyan dan laju jisujut dikeue Elisa
16 dan geupeugah lé awaknyan, "Kamoe na 50 droe, banmandum teuga-teuga. Lé sababnyan, jak geutanyoe tajak mita Elia gurée droeneueh nyan. Mungken Roh TUHAN ka geuba awaknyan u ateueh gunong atawa lam barieh laju jitinggai disinan." "Hana peue!" geujaweueb Elisa.
17 Teuma awaknyan hana piôh jipaksa sampoe gobnyan geutem teuma. Dan geujak kheueh ban 50 droe nabinyan geujak mita Elia nyang treb jih na lhée uroe, teuma awaknyan teutab hana meurumpok ngon gobnyan.
18 Laju awaknyan jigisa ubak Elisa nyang geupreh di Yerikho. "Kon ka lheueh lôn peugah bahwa gata hana peu tajak seutôt gobnyan?" kheun Elisa ubak awaknyan.
19 Na padub droe ureuëng nibak di Yerikho jijak ubak Elisa sira jipeugah, "Pak, lagée nyang Bapak kalon keudroe, banda nyoe jroh, teuma ié jih hana jroh sampoe jeuet keusabab ureuëng inong nyang teungoh mume rhot aneuëk jih."
20 "Cok kheueh laju cawan nyang mantong barô," kheun Elisa, "dan boh kheueh sira lam cawan nyan." Dan awaknyan laju jiba peue nyang geulakée Elisa nyan ubak gobnyan.
21 Laju geujak Elisa ubak mata ié dan sira nyang kana nyan laju geugeulawa lam mata ié nyan sira geupeugah, "Nyoe kheueh feureuman TUHAN: 'Ulôn peugleh ié nyoe mangat bék na le jeuet keusabab maté gob atawa rhot aneuëk lam pruet!' "
22 Phon watéenyan gleh kheueh iényan paih lagée peue nyang geupeugah lé Elisa.
23 Óh lheuehnyan geujak kheueh Elisa nibak Yerikho u Betel. Bak teungoh rot euh na saboh kawan aneuëk miet jiteubit nibak lam banda laju jihina ngon jipeukém-peukém gobnyan. "Hei ureuëng lapeueng ulée, teubit nibak teumpat nyoe!" kheun awaknyan sira jikuk-kuk.
24 Elisa geupaleng geukalon ateueh aneuëk nyan lheueh nyan laju geuseurapa jihnyan ateueh nan TUHAN. Watéenyan cit teuma dua boh cagée jiteubit lam tamah laju jirungkom dan jipriek-priek aneuëk mit nyan na peuet ploh dua droe lamkawan aneuëk mit nyan.
25 Elisa geubot lom langkah gobnyan dan geujak laju u Gunong Karmel, lheueh nyan geuwoe lom u Samaria.
Chapter 3
Lam thon nyang keulapan blaih nibak keurajeuen Yosafat raja Yehuda, Yoram bin Ahab jeuet keu raja Israel dan geumat peurintah di Samaria dua blaih thon treb jih.
2 Gobnyan geupeubuet nyang jeuhet nibak mata TUHAN, teuma gobnyan hana saban jeuhet jih ngon Ahab dan Izebel, ureuëng syiek jih. Patong nyang jipeugét lé ayah jih keungon seumah Baal ka jipeutreun lé gobnyan.
3 Teuma, saban cit lagée raja Yerobeam bin Nebat nyang mat peurintah sigohlom geuh nyan, gobnyan pih jeuet keusabab ureuëng Israel meudesya dan hana piôh jipeubuet hainyan.
4 Raja Mesa asai Moab na geupeulara bubiri. Sibagoe cukée ubak raja Israel, tieb-tieb thon gobnyan geujok na 100.000 aneuëk bubiri meunan cit bulée bubiri nibak 100.000 boh bubiri agam.
5 Teuma óh ka lheueh Raja Ahab meuninggai donya, Mesa laju beurontak ateueh Israel.
6 Lé sababnyan Raja Yoram laju geutinggai Samaria geujak peusiab banmandum angkatan prang gobnyan.
7 Gobnyan geukirém peusan lagéenyoe ubak Raja Yosafat di Yehuda, "Raja Moab ka jibeurontak ateueh ulôn; tatem kheueh droeneueh tamuprang meusajan lôn talawan jihnyan?" "Gét," jaweueb Raja Yosafat. "Ulôn ngon aneuëk buah lôn meunan cit deungon pasokan meuguda kamoe jak meusajan droeneueh.
8 Rot toh kheueh tanyoe prang awaknyan?" "Tacok rot nyang teujak u padang pasi Edom," jaweueb Yoram.
9 Dan geujak kheueh Raja Yoram meusajan deungon raja Yehuda dan raja Edom. Óh ka lheueh geujak nyang treb jih na tujoh uroe, awaknyan ka habéh ié jieb, lé sababnyan pasokan awaknyan meunan cit deungon beulatang nyang ba barang awaknyan hana hase ji-jieb ié.
10 "Ka paloe geutanyoe!" kheun Raja Yoram. "TUHAN ka geureuncana keuneuk seurah geutanyoe nyang lhée droe nyoe ubak raja Moab!"
11 Seuôt Raja Yosafat, "Peu kheueh disinoe hana nabi nyang hase geutanyong tanyoe keuhai tanyoe ubak TUHAN?" Sidroe lamkawan peuwira tantra Raja Yoram jiseuôt, "Na Elisa bin Safat! Gobnyan ilée peumbantu Elia."
12 "Beutôi! TUHAN meufeureuman meulalu gobnyan," kheun Raja Yosafat. Dan geujak kheueh ban lhée droe raja nyan ubak Elisa.
13 "Keupeue neulakée tulông ubak lôn?" kheun Elisa ubak raja Israel nyan. "Jakmantong ubak nabi-nabi ureuëng syiek gata!" "Hana jeuet!" seuôt Yoram. "Sabab TUHAN kheueh nyang reuncana keugeujok kamoe ban lhée droenyoe ubak raja Moab."
14 Geujaweueb lé Elisa, "Deumi TUHAN nyang udeb, nyang ulôn peutimang, ulôn peugah ngon trok trang meunyoe kon lé sabab Raja Yosafat nyang ulôn horeumat, ulôn hana lôn peugét urosan deungon Teungku.
15 Jinoenyoe ba kheueh keunoe sidroe ureuëng peumeu-én keucapi." Teungoh ureuëng nyan jipeumeu-én keucapi jih, Elisa laju geukuasa lé Roh TUHAN,
16 lé sababnyan gobnyan geupeugah, "Nyoe kheueh nyang geukheun lé TUHAN: 'Kueh kheueh lueng-lueng di wadi nyoe.
17 Bahpi gata hana takalon ujeuen treun atawa angén pôt, teuma ié teutab na meulimpah-limpah lam wadi nyoe. Gata meusajan deungon beulatang nyang peudieng barang gata meuteumé ié nyang seb keu teujieb sipuih-puih jih.' "
18 Lheuehnyan geupeugah lom lé Elisa, "Teuma nyoe na kheueh peukara ubit nibak TUHAN. Gobnyan pi geubri teuma gata meunang ateueh ureuëng-ureuëng Moab.
19 Banmandum banda awaknyan nyang meupageue ngon kuta nyang gét-gét hase gata reuloih; banmandum bak kayée nyang muboh gata koih, banmandum mata ié awaknyan gata sumpai, dan banmandum ladang awaknyan nyang subô-subô nyang geulawa ngon batée sampoe rusak banmandum."
20 Óh singoh nyan, watée awaknyan teungoh jipeuna upacara keureubeuen beungoh, ji-ile kheueh ié nyang teuka di arah Edom sampoe peunoh wadi nyan.
21 Watée raja Moab jideungoe bahwa ban lhée raja nyan ka trok keuneuk jak prang jih, banmandum ureuëng -- bahnyan nyang tuha meunan cit nyang muda -- nyang ka-ek jigulam beude, laju jikrah dan jipeuduek nibak bataih nanggroe.
22 Óh singoh nyan, watée awaknyan jibeudôh beungoh, mata uroe laju meucahya ateueh ié teugeunang nyan sampoe deuh jih lagée darah.
23 Lé sababnyan awaknyan laju jikuk-kuk, "Darah! Pasti sipa-i-sipa-i nibak ban lhée boh pasokan nyan ka jimeupoh-poh sabe keudroe-droe! Jak geutanyoe tarampok khimah-khimah awaknyan!"
24 Teuma meunan ureuëng-ureuëng Moab nyan trok ubak khimah awaknyan, awaknyan laju jipoh sampoe jisurot lé pasokan Israel nyang laju maju jipeulet sira jipoh maté awaknyan
25 dan jireuloh bubena banda-banda awaknyan. Tieb-tieb ladang nyang subô nyang awaknyan liwat, laju jirhom lé awaknyan ngon batée. Akhé jih, banmandum ladang ka teutôb ngon batée. Meunan cit lé ureuëng-ureuëng Israel laju jisumpai bubena mata ié dan jikoh banmandum bak kayée nyang muboh. Nyang tinggai na kheueh banda Kir-Hareset, ma banda Moab. Akhéjih banda nyan pih jikeupong dan jirhom ngon batée lé peungumban-peungumban.
26 Watée ka sadar bahwa jihnyan hana mungken le meuteun, lé raja Moab laju jiba 700 droe tantra nyang ahli jipeuguna peudeueng, laju ji-useuha jiheuntam peutahanan raja Edom, teuma hana meuhase.
27 Lé sababnyan laju jicok putra mahkota jih, laju jikeureubeuen ateueh bintéh beuton sibagoe keureubeuen keu dewa Moab. Lé sababnyan takot kheueh teumakot ureuëng-ureuëng Israel, awaknyan laju jisurot pasokan jih nibak banda nyan dan laju jiwoe u nanggroe jih.
Chapter 4
Nibak siuroe na sidroe inong balée nabi jijak ubak Elisa dan jipeugah, "Bapak, lakoe ulôn na meuninggai donya! Dan Bapak neuteupeue bahwa gobnyan pi ureuëng nyang paleng taát ubak Po teu Allah, teuma gobnyan na meu-utang bak sidroe-droe ureuëng. Jinoe ureuëng nyan jiteuka keuneuk jijakcok bandua droe aneuëk ulôn dan jipeujeuet aneuëk ulôn nyan keu namiet jih, nyan na kheueh sibagoe meunayeu utang meureuhom lakoe ulôn."
2 "Pakriban ulôn hase lôn tulông droeneueh?" geutanyong lé Elisa. "Nibak droeneueh peue nyang na dirumoh?" "Hana sapeuena," jaweueb inong balée nyan, "teuma nyang na na kheueh saboh kaca ubit minyéuk zaiton."
3 Geupeugah lé Elisa, "Neujak ngui sijai-jai jih kaca-kaca ubit nibak kawöm lingka droeneueh.
4 Óh lheuehnyan droeneueh meusajan deungon aneuëk-aneuëk droeneueh neutamong lam rumoh dan neutôb pintoe. Ro kheueh minyéuk nyang na lam kaca nyan u dalam kaca-kaca nyan, dan pinah kheueh laju nyang ka peunoh."
5 Dan jiwoe kheueh inong balée nyan u rumoh jih. Óh ka lheueh gobnyan ngon aneuëk-aneuëk jih jitamong dan jitôb pintoe rumoh, gobnyan laju jicok kaca ubit nyang meuasoe minyéuk zaiton nyan, laju geuro lam kaca-kaca nyang ka jijok lé aneuëk-aneuëk jih.
6 Óh ka lheueh kaca-kaca nyan meuasoe mandum, lé gobnyan geulakée lom saboh kaca teuk. "Ka habéh ma," jaweueb sidroe lamkawan aneuëk geuhnyan. Lé nyan teuma minyéuk nyan ka hana ji-ile le.
7 Óh lheueh nyan ma nyan laju jijak ubak Nabi Elisa, dan Elisa laju geupeugah, "Peubloe kheueh banmandum minyéuk nyan keu ngon bayeue utang droeneueh, dan nyang leubeh nyan kaseb keu beulanja droeneueh dan aneuëk-aneuëk droeneueh."
8 Di Sunem na tinggai sidroe inong kaya. Bak siuroe watée Elisa geujak u Sunem, lé ureuëng inong nyan laju jihôi gobnyan keugeujak makheun. Phon watéenyan pajan mantong Elisa na geujak u Sunem gobnyan geumakheun nibak rumoh inong kaya nyan.
9 Lheueh nyan jikheun kheueh lé inong kaya nyan ubak lakoe jih, "Ulôn peucaya bahwa bapak nyang kayém that geujak keunoe na kheueh biet-biet sidroe hamba Po teu Allah.
10 Bah kheueh tapeugét saboh kama nyang ubit nibak tingkat ateueh rumoh geutanyoe, dan tapeuleungkab deungon saboh teumpat éh, meuja dan kurusi, meunan cit panyöt mangat jihnyan jeuet ji-éh nibak teumpat nyan pajan mantong jihnyan jijak bak geutanyoe."
11 Nibak siuroe Elisa geujak lom u Sunem, watée gobnyan geu-ék u ateueh nibak kama gobnyan keuneuk meureuhat,
12 gobnyan laju geuyue ubak peulayan gobnyan nyang nan jih Gehazi, mangat jijak hôi ureuëng inong nyan. Watée inong nyan ka trok,
13 laju geupeugah lé Elisa ubak gobnyan Gehazi, "Tanyong bak gobnyan pakriban ulôn hase lôn bayeue meunayah gobnyan keugeutanyoe. Mungken gobnyan meuheuet mangat tanyoe tajak ubak raja atawa ubak panglima angkatan prang dan meututoe keuhai peureulée gobnyan." Ureuëng inong nyan geujaweueb, "Ulôn tinggai lamkawan waréh kawöm lôn dan lé sababnyan hana kureueng meusapeue pih."
14 Lé sababnyan geutanyong kheueh lé Elisa ubak Gehazi, "Meunyoe meunan, peu kheueh nyang jeuet lôn peubuet keu gobnyan?" Gehazi jijaweueb, "Gobnyan hana meu aneuëk, Pak, dan lakoe gobnyan ka tuha that."
15 "Hôi inong nyan keunoe," kheun Elisa. Ureuëng inong nyan teuka dan jidong bak babah pintoe.
16 Laju geupeugah lé Elisa ubak inong nyan, "Thon ukeue nyoe, bak watée nyang lagéenyoe, droeneueh ka neutingkue sidroe aneuëk manyak nyang agam." "Teungku, bék sulet!" kheun inong nyan. "Teungku nyan hamba Po teu Allah!"
17 Teuma beutôi kheueh peue nyang geupeugah lé Elisa. Thon lheueh nyan teuma, kira-kira bak watée nyang saban lé ureuëng inong nyan laju jipeulahé sidroe aneuëk agam.
18 Óh ka lheueh aneuëk nyan rayeuk, bak siuroe watée musém keumeukoh, aneuëk nyan meusajan ngon ureuëng keumeukoh jijak laju ubak ayah jih nyang na di ladang.
19 Deungon hana teusangka-sangka aneuëk nyan jiklik ubak ayah jih, "Adoh! Ulée lôn sakét that!" Jipeugah lé ayah aneuëk nyan ubak sidroe peulayan, "Taba laju aneuëk nyan ubak ma jih."
20 Lé peulayan nyan laju jiba aneuëk nyan ubak ma jih, dan lé ma aneuëk nyan laju jiwa aneuëk jihnyan. Teuma óh uroe ka seupôt aneuëk nyan pih meuninggai donya.
21 Lé ma aneuëknyan laju jiba aneuëk jihnyan u ateueh, ubak kama Elisa, laju jipeuéh aneuëk nyan ateueh teumpat éh. Óh lheuehnyan ma aneuëk nyan laju jiteubiet sira jitôb pintoe,
22 ureuëng inong nyan jijak hôi lakoe jih. Ureuëng nyan jipeugah, "Tayue kheueh sidroe peulayan mangat jijak keunoe deungon saboh keuleudée. Ulôn keuneuk jak jinoe cit teuma ubak Nabi Elisa, dan hana treb teuma bagaih ulôn gisa."
23 "Pakon jeuet jinoe gata jak?" geutanyong lé teungku lakoe jih. "Uroenyoe kon uroe Sabat dan kon teuma uroe raya Buleuen Barô." "Hana peue," jaweueb ureuëng nyan.
24 Óh ka lheueh gobnyan jipasang peulana ateueh keuleudée nyan, gobnyan laju jipeugah bak peulayan nyan, "Paroih kheueh laju keuleudée nyoe mangat tajam jijak; bék gata peukureueng plueng jih meunyoe hana ulôn yue."
25 Dan jijak kheueh ureuëng inong nyan ubak Gunong Karmel nibak teumpat Elisa. Phon dijiôh lé Elisa ka geukalon ureuëng inong nyan jijak bak gobnyan. Elisa laju geupeugah ubak Gehazi, "Ngieng kheueh, ma nyang di Sunem nyan jijak keunoe!
26 Bubagaih kheueh gatajak bak jihnyan dan gata tanyong laju pakriban keuadaan keuluwarga jih." "Banmandum jroh-jroh mantong," kheun ureuëng inong nyan ubak Gehazi.
27 Teuma watée katrok dikeue Elisa, gobnyan laju geusujut dan geuwa gaki Elisa. Gehazi keuneuk jikireuh inong nyan nibak gaki Elisa nyan, teuma Elisa laju geupeugah, "Peubiyeu mantong! Deuh jih inong nyoe seudeh lumpahna. Teuma TUHAN hana geupeugah sapeue ubak ulôn!"
28 Ureuëng inong nyan laju jipeugah, "Bapak, ulôn hana lôn lakée aneuëk nibak droeneueh. Ka lheueh lôn peugah ubak Bapak mangat bék neubri harapan nyang shoh keu ulôn nyoe."
29 Elisa geupaleng ubak Gehazi dan laju geupeugah, "Bubagaih, jakcok laju tungkat ulôn lheueh nyan tajak kheueh laju u rumoh ma nyoe. Bék gata piôh keu gata bri saleuem keusoe mantong nyang meurumpok ngon gata bak rot ueh. Meunyoe ureuëng laén jibeuôt saleuem ateueh gata, bék gata böih watée keugata jaweueb saleuem jih nyan. Meunan gata ka trok keunan, keubah kheueh laju tungkat ulôn ateueh tuboh aneuëk nyan."
30 Ureuëng inong nyan jipeugah, "Bapak Elisa! Deumi TUHAN nyang udeb dan deumi nyawöng Bapak, ulôn hana lôn tinggai Bapak!" Lé sababnyan geujak kheueh Elisa meusajan deungon ma nyan u rumoh jih.
31 Gehazi ka awai jijak nibak awaknyan keu jijak keubah tungkat Elisa ateueh tuboh aneuëk nyang ka meuninggai nyan, teuma hana meusu sibagoe tanda aneuëk nyan udeb. Dan lé sababnyan jijak kheueh Gehazi jijak meurumpok ngon Elisa dan laju jipeugah, "Aneuëk nyan hana jibeudôh."
32 Meunan ka trok u rumoh ureuëng inong nyan, Elisa geutamong keudroe lam kama nyan dan laju geukalon manyét aneuëk nyan ka teu-éh ateueh teumpat éh.
33 Elisa geutôb pintoe lheuehnyan laju geumeudoá ubak TUHAN.
34 Óh lheuehnyan gobnyan laju geudugom ateueh tuboh aneuëk nyan dan laju geupeurab babah, mata dan jaroe gobnyan ubak babah, mata ngon jaroe aneuëk nyan. Sabab gobnyan geupeubuet nyang lagée nyan bagoe, tuboh aneuëk nyan ka jeuet keu su-uem.
35 Elisa laju geubeudôh lheueh nyan geujak keudeh keunoe lam kama nyan, lheueh nyan geudugom lom ateueh tuboh aneuëk nyan. Akhé jih aneuëk nyan beureusen tujoh goe, dan laju jipeuhah mata jih.
36 Elisa geuyue laju ubak Gehazi mangat jijak tawök ma aneuëk nyan, dan watée ma aneuëk nyan ka jitamong, laju geupeugah lé Elisa ubak ma aneuëk nyan, "Nyoe aneuëk Ma."
37 Ma nyan laju jisujut dikeue Elisa dan lheuehnyan laju jiba aneuëk nyan peuteubiet u luwa.
38 Saboh watée jiteuka musém deuk nyang paleng hebat bansaboh nanggroe. Lé sababnyan Elisa geuwoe u Gilgal. Watée gobnyan teungoh geupeubeuet saboh kawöm nabi-nabi, gobnyan laju geuyue peulayan geuh mangat jijak cok saboh beulangöng nyang rayeuk lheueh nyan laju geutaguen peunajoh keu awaknyan.
39 Na sidroe nibak nabi-nabi nyan geuteubiet geujak u ladang keu geujak mita ôn-ôn gulée, dan laju meuteumé ngon saboh seunaman bak labu nyang udeb keudroe. Lé nabi nyan laju geupot boh-boh labu nyan nyang keubiet le that-that, atranyan laju geupeuwoe. Deungon hana geuteupeue boh peue nyan, lé nabi nyan laju geukoih-koih lheueh nyan laju geupeutamong lam beulangöng rayeuk nyan.
40 Óh ka masak, laju geujok-jok keu nabi-nabi nyang laén nyan. Teuma banmantong awaknyan jirasa peunajoh nyan, awaknyan laju jiklik-klik jimeuhôi Elisa, "Bapak, nyoe tuba!" Awaknyan hana jitem pajoh.
41 Lé sababnyan Elisa laju geuyue teupông bacut, atranyan laju geusipreuk lam beulangöng nyan, lheueh nyan gobnyan geupeugah, "Jok-jok lom peunajoh nyan." Biet that-that, peunajoh nyan ka hana le meubahya.
42 Bak saboh watée nyang laén, na sidroe ureuëng agam jijak nibak teumpat jih di Baal-Salisa. Ureuëng nyan jiba keu Elisa boh gandom nyang ban mantong teupot dan dua ploh boh ruti nibak gandom nyang phon-phon that jipot lam thon nyan. Elisa laju geuyue peulayan gobnyan mangat jijok-jok ruti nyan keu nabi-nabi nyan,
43 teuma lé peulayan nyang jipeugah, "Hana mungken seb keu sireutoih droe ureuëng!" Geujaweueb lé Elisa, "Tajok kheueh laju mangat awaknyan jeuet jipajoh, sabab TUHAN meufeureuman bahwa awaknyan teuma jimakheun dan óh lheueh jimakheun mantong na nyang leubeh."
44 Lé peulayan nyan laju jiweuk-weuk peunajoh nyan keu awaknyan, dan awaknyan banmandum hase jimakheun. Óh lheueh jimakheun mantong na tinggai lagée nyang geupeugah lé TUHAN.
Chapter 5
Naaman na kheueh panglima angkatan prang Siria nyang paleng jicinta dan jihareuga lé raja Siria, sabab meulalu Naaman, TUHAN ka geupeumeunang ubak tantra Siria. Naaman na kheueh sidroe panglima nyang peukasa, teuma jihnyan na peunyakét kulét nyang lumpah parah.
2 Bak saboh watée Siria jijak heuntam nanggroe Israel. Lam prang nyan sidroe aneuëk dara Israel jidrob dan laju jiba sibagoe tawanan, óh lheuehnyan jeuet keupeulayan keupeurumoh Naaman.
3 Nibak siuroe jipeugah lé peulayan nyan ubak Pocut Po jih, "Pocut, meunyoe teungku amphon geujak meurumpok ngon nabi nyang na tinggai di Samaria, ka pasti nabi nyan geupeupuléh teungku po."
4 Watée Naaman geudeungoe hainyan, lé jihnyan laju jijak ubak raja dan jipeugah banmandum peue-peue nyang ka jipeugah lé aneuëk dara nyan.
5 Geupeugah lé raja, "Gét, jak kheueh ubak raja Israel, ulôn teuma lôn tuléh surat keu gobnyan." Dan jijak kheueh Naaman deungon jiba sajan 30.000 péng pirak, 6.000 péng méuh, dan 10 pasang peukayan nyang jroh-jroh.
6 Surat nyang geuba nyan asoe jih lagée nyoe: "Meulalu surat nyoe ulôn peuturi peuwira ulôn, nan jih Naaman ubak Teungku mangat Teungku neutem peupuléh peunyakét jih nyoe."
7 Watée raja Israel geubaca surat nyan, lé rajanyan laju jipriek-priek peukayan jih sabab teumakot, lheueh nyan geupeugah, "Mupalo, peue sabab raja Israel nyan jiyue bak ulôn mangat lôn peupuléh ureuëng nyoe? Ulôn bukon Po teu Allah nyang na kuasa keu lôn peu-udeb ngon lôn peumaté ureuëng laén! Pasti raja Siria nyan jimita gara-gara ngon ulôn!"
8 Nabi Elisa geudeungoe keuhai nyan, dan laju geukirém peusan nyang lagéenyoe ubak raja Israel, "Pakon jeuet yo? Yue kheueh ureuëng nyan mangat jijak ubak ulôn mangat jihnyan jiteupeue bahwa di Israel nyoe na sidroe nabi!"
9 Lé sababnyan geujak kheueh Naaman ngon geuritan guda jihnyan u rumoh Elisa, meunan trok laju jipiôh bak babah pintoe.
10 Elisa laju geukirém sidroe peulayan mangat jipeugah haba nyoe ubak Naaman, "Neujak kheueh Teungku jak manoe tujoh goe lam Krueng Yordan, óh lheueh nyan Teungku ka puléh lom teuma."
11 Banjideungoe meunan Naaman beungéh that laju jipeugah, "Ulôn pike gobnyan keudroe nyang teubiet geujak meurumpok ngon ulôn, dan geumeudoá ubak TUHAN, Allah geuh nyan, dan geugrak jaroe geuh nyan nibak teumpat nyang sakét bak tuboh lôn nyoe lheuehnyan laju ulôn nyoe ka puléh.
12 Krueng Abana dan Krueng Parpar di Damsyik leubeh gét nibak krueng toh mantong di Israel! Ulôn jeuet lôn manoe inan dan hase puléh!"
13 Teuma lé peulayan-peulayan nyan jipeurab bak ureuëng nyan dan jipeugah, "Teungku, meunyoe Teungku geuyue peubuet sapeue-sapeue nyang payah, ka pasti Teungku neupeubuet teuma. Peue teuk lom gobnyan geuyue Teungku neumanoe mangat jeuet puléh!"
14 Lé sababnyan jijak kheueh Naaman ubak Krueng Yordan, laju jitamong dan jipeuseunom droe lam krueng nyan na tujoh goe lagée nyang ka geuyue lé Elisa. Lheueh nyan Naaman pih ka puléh teuma. Tuboh jih ka sihat lom saban lagée tuboh aneuëk muda.
15 Lheueh nyan jihnyan meusajan ngon nyang iréng jih jijak laju ubak Elisa. "Jinoenyoe ka ulôn teupeue," kheun Naaman ubak Elisa, "bahwa bansaboh donya nyoe teuma na sidroe Allah, nyan kheueh Po teu Allah nyang jiseumah lé ureuëng Israel. Lé sababnyan, beuneutem kheueh lé Teungku neuteurimong meuneubri ulôn."
16 Geujaweueb lé Elisa, "Deumi TUHAN nyang udeb, nyang ulôn peutimang, ulôn hana lôn teurimong meuneubri peue-peue mantong." Naaman laju jipaksa mangat Elisa geutem teurimong meuneubri jih nyan, teuma Elisa teutab hana geutem teurimong.
17 Dan jipeugah lé Naaman, "Meunyoe Teungku hana cit neutem teurimong nyang ulôn bri nyoe, neupeu idhin kheueh ulôn lôn peuwoe tanoh nyang le jih sidub ék nyang jiba lé sipasang bagal. Sabab, phon jinoenyoe ulôn peuseumah keureubeuen na kheueh keu TUHAN mantong, dan kon keu ilah-ilah nyang laén.
18 Meunyoe teuma ulôn neujak meusigoe ngon raja keu teujak seumayang ubak kuil Rimon dewa Siria, seumoga TUHAN geupeu amphon ulôn."
19 Seuôt Elisa, "Tajak kheueh deungon seulamat." Dan Naaman pih laju jijak. Hana treb óh lheueh Naaman jijak,
20 Gehazi peulayan Elisa nyan, teupike keudroe jih, "Ah, keupeue jihnyan teupeu biyeu jijak deungon hana jibayeue sapeue? Nyang sikeubit jih amphon ulôn geuteurimong peue nyang jijok lé ureuëng Siria nyan! Deumi TUHAN nyang udeb, ulôn bah lôn jak tiyeub jihnyan dan hase lôn teumé sapeue-peue nibak jihnyan!"
21 Lé Gehazi laju jijak peulet Naaman. Watée jingieng lé Naaman na ureuëng teuka, jihnyan laju jitreun ateueh geuritan jih dan laju jipeugah, "Peue na peureulée?"
22 Jijaweueb lé Gehazi, "Meuáh Teungku, ulôn geuyue jak peutrok ubak Teungku bahwa banmantong na dua droe nabi teuka nibak gunong-gunong Efraim. Teungku lôn geulakée beuneubri 3.000 péng pirak dan dua boh pasang peukayan nyang gét keu bandua droe nabi nyan."
23 "Ka teuntée ulôn bri!" seuôt Naaman, dan jihnyan jipaksa mangat Gehazi jitem ba 6.000 péng pirak. Naaman laju jibungkoh péng nyan lam dua boh baluem, dan jicok dua boh pasang peukayan nyang gét-gét, banmandum nyan laju jijok ubak bandua droe peulayan jih, nyang jiyue jak leubeh awai nibak Gehazi.
24 Watée ka trok ubak bukét teumpat tinggai Elisa, Gehazi laju jicok péng ngon peukayan nyan nibak peulayan-peulayan Naaman, óh lheuehnyan laju jikeubah lam rumoh. Lheueh nyan peulayan-peulayan nyan jiyue jak woe,
25 lheueh nyan laju jitamong lom lam rumoh nyan. Geutanyong lé Elisa, "Pane kah jak?" "Hana lôn jak sahoe, Teungku Amphon!" jaweueb Gehazi.
26 Teuma Elisa geupeugah, "Até ulôn na disideh watée Naaman jitreun ateueh geuritan jih keujijak meurumpok ngon gata. Nyoe kon watée jih keuteumita péng dan keu teubloe lampôh zaiton, meunan cit lampôh anggô, bubiri dan leumô meunan cit namiet-namiet!
27 Sabab gata tateurimong meuneubri nyan, gata pih tateurimong teuma peunyakét Naaman. Lom pih keu siumu masa keuturonan gata pih teutab na jiteurimong peunyakét nyan!" Watée Gehazi jiteubiet nibak teumpat nyan, jihnyan laju keunong peunyakét kulét -- kulét jih ka jeuet keu putéh lagoena.
Chapter 6
Nibak siuroe nabi-nabi nyang geudidek lé Elisa, apoh apah ubak gobnyan. Nabi-nabi nyan geupeugah, "Teumpat tinggai geutanyoe ubit that-that!
2 neupeu idhin kheueh keu kamoe meujakkoih bak kayée nyang tô ngon Krueng Yordan, dan geupeudong teumpat tinggai geutanyoe disinan." "Gét that," geujaweueb lé Elisa.
3 Sidroe lamkawan awaknyan jipaksa mangat Elisa geujak meusajan ngon awaknyan. Elisa geutem,
4 dan awaknyan pih laju jijak meusajan-sajan. Watée katrok bak binéh Krueng Yordan, jipeuphon kheueh awaknyan jijakkoh kayée.
5 Deungon hana jisaja mata pato sidroe lamkawan awaknyan rhot lam ié. "Pakon meunan hai Bapak!" jikuk lé awaknyan, "Nyan pato gob teungui sikeujab!"
6 "Dipat rhot jih?" geutanyong lé Elisa. Ureuëng nyan laju jitunyok teumpat jih, lé Elisa laju geureupang sikrak kayée lheueh nyan laju geurhon ubak teumpat nyan. Deungon nyan jitimue kheueh mata pato nyan ateueh muka ié.
7 Geupeugah lé Elisa, "Cok!" Ureuëng nyan laju jisunyueng jaroe jih dan laju jicok pato nyan.
8 Bak saboh watée Siria jimuprang deungon Israel. Óh ka lheueh meurokpakat ngon mandum panglima jih, raja Siria nyan laju jipeuteuntée bak teumpat toh awaknyan jipeudong khimah.
9 Teuma Elisa geukirém haba ubak raja Israel keu geupeuingat raja nyan mangat bék jijak ubak teumpat nyan, sabab lé ureuëng-ureuëng Siria ka lazem that jijak rot nyan.
10 Lé sababnyan raja Israel laju geupeuingat ubak ureuëng-ureuëng Israel nyang na tinggai rab-rab ngon teumpat nyan mangat awaknyan meujaga-jaga. Meunan kheueh Elisa meu-ulang-ulang geupeuingat raja.
11 Sabab hainyan keubiet sakét that até raja Siria, lé sababnyan teuma laju jihôi bubena peuwira jih lheuehnyan laju jitanyong, "Pasti lamkawan geutanyoe na nyang meukianat. Soe ureuëng jih? Peugah laju!"
12 Sidroe lamkawan peuwira nyan laju jijaweueb, "Hana meusidroe pih, wahe Teungku Po. Nabi Elisa kheueh ulée peukuron jih! Gobnyan kheueh nyang peugah ubak raja Israel peue nyang Teungku Po peugah nyan, bahpi nyan neupeugah lam kama éh."
13 "Jak seulidek kheueh dipat jihnyan," peurintah raja, "mangat jeuet hase ulôn drob jihnyan." Lé ureuëng laju jijak peugah ubak raja bahwa Elisa na di Dotan.
14 Lé raja Siria laju jikirém ubak teumpat nyan saboh kawan pasokan nyang rayeuk meunan cit deungon guda dan geuritan prang. Óh watée malam awaknyan ka trok ubak banda nyan dan banda nyan laju jikeupong.
15 Óh singoh nyan, banbeungoh that-that watée peulayan Elisa jibeudôh dan jiteubiet uluwa, laju deuh jikalon pasokan Siria ka jikeupong banda nyan leungkab deungon guda dan geuritan prang awaknyan. Lé sababnyan laju jiwoe ubak Elisa dan jipeugah, "Mupalo tanyoe, Teungku Po! Peue nyang harôh tapeubuet?"
16 "Bék takot," jaweueb Elisa. "Nyang dong blaih tanyoe leubeh le nibak nyang dong blaih awaknyan."
17 Lheueh nyan Elisa laju geumeudoá, "TUHAN, bah kheueh Droeneueh neubuka mata peulayan ulôn mangat jih nyan jeuet jikeumalon!" TUHAN geupeutrok doá Elisa dan watée peulayan geuhnyan jikeumalon, deuh jingieng gunong nyan peunoh deungon guda dan geuritan meuapui jikeulileng Elisa.
18 Watée ureuëng-ureuëng Siria nyan jijak prang gobnyan, Elisa laju meudoá, "TUHAN, peubuta kheueh mata bubena awaknyoe!" TUHAN geudeungoe doá Elisa, deungon nyan teuma awaknyan banmandum ka habéh buta.
19 Elisa geujak bak awaknyan sira geupeugah, "Gatanyoe ka sisat, nyoe kon banda nyang gata mita. Jak, seutôt ulôn, eunteuk ulôn intat gata ubak ureuëng nyang gata mita." Laju Elisa geuintat awaknyan u Samaria.
20 Watée awaknyan geutamong lam banda nyan, Elisa laju meudoá, "TUHAN, neupeubleuet kheueh mata awaknyan mangat awaknyan jeuet jimeungieng." TUHAN geudeungoe doá Elisa; Gobnyan geupeubleuet mata mandum awaknyan akhé jih awaknyan hase jimeungieng dan awaknyan banmandum hireuen watée jikalon bahwa awaknyan kana nibak banda Samaria.
21 Watée raja Israel geukalon ureuëng-ureuëng Siria nyan, lé raja nyan laju geutanyong, "Hei Elisa, peu kheueh awaknyan ulôn poh maté banmandum?"
22 "Bék," jaweueb Elisa, "Tantra nyang Amphon drob nibak mideuen prang pih hana Amphon poh maté, peue teuk lom nyang nyoe. Amphon jok kheueh keu awaknyan peunajoh ngon ié jieb, lheueh nyan bahkheueh awaknyan jiwoe lom ubak raja droe jih."
23 Lé sababnyan raja Israel laju geupeuna khanuri nyang paleng rayeuk keu awaknyan. Óh ka lheueh awaknyan jimakheun ngon jieb ié, gobnyan geuyue awaknyan jeuet jiwoe ubak raja Siria. Phon watéenyan ureuëng-ureuëng Siria ka jipiôh hana jiprang le nanggroe Israel.
24 Na padub watée teuma óh lheuehnyan lé Benhadad raja Siria laju jiba banmandum tantra jih keuneuk jijak prang Israel. Awaknyan laju jikeupong banda Samaria,
25 lé sabab prang nyan ka jiteuka deuk nyang paleng hebat lam banda, lé sababnyan teuma saboh ulée keuleudée ka meuyuem lapan ploh péng pirak, dan dua ôn ék cicém mirah pati yuem jih limong péng pirak.
26 Bak saboh saát watée raja teungoh geujak-jak ateueh beuton banda, na sidroe ureuëng inong laju jitawök, "Teungku Amphon, neutulông!"
27 Geujaweueb lé raja, "Meunyoe TUHAN hana geutulông gata, panena mungken ulôn hase lôn tulông gata? Nibak ulôn hana gandom atawa ié anggô!
28 Peue nyang gata peureulée?" Lé inong nyan jijaweueb, "Rakan ulôn nyoe ka jipadan ulôn mangat jeuet kamoe pajoh aneuëk ulôn leubeh ilée, óh singoh kamoe pajoh teuma aneuëk jihnyan.
29 Lé sababnyan laju kamoe taguen aneuëk ulôn dan kamoe pajoh. Teuma óh singoh nyan watée ulôn lakée mangat teutaguen teuma aneuëk jih, laju jijak söm!"
30 Watée geudeungoe meunan, lé raja laju geupriek peukayan gobnyan sabab seudeh that. Ureuëng-ureuëng nyang na jidong nibak binéh beuton nyan deuh jikalon bahwa bajée dalam gobnyan na kheueh ija krông.
31 Raja geudumpék, "Uroenyoe cit teuma Elisa harôh maté. Bah kheueh Po teu Allah geuhuköm ulôn sibrat-brat jih meunyoe Elisa nyan hana lôn poh maté!"
32 Lé raja laju geukirém sidroe ureuëng mangat jijak leubeh awai u rumoh Elisa. Nibak watéenyan Elisa na lam rumoh, dan na teuma meupadub droe ureuëng patot-patot teungoh meujamé lam rumoh nyan. Sigohlom trok utosan raja nyan u rumoh Elisa, Elisa laju geupeugah ubak ureuëng patot-patot nyan, "Ngieng kheueh! Tukang poh maté nyan jikirém ureuëng laén keuneuk jijak poh maté lôn. Meunyoe ureuëng nyan trok keunoe eunteuk, gata tôb laju pintoe dan bék gata peubiyeu jihnyan jitamong. Dilikot jih teuma teuka raja keudroe."
33 Elisa gohlom habéh geumeututoe, raja katrok keunan dan laju geupeugah, "Apoh apah nyoe na kheueh TUHAN nyang peutreun ateueh geutanyoe! Lé sababnyan keupeue guna jih ulôn meuharab lom geutulông lé Gobnyan?"
Chapter 7
Elisa laju geujaweueb, "Deungoe kheueh feureuman TUHAN! Singoh beungoh, kira-kira watée jih lagée watée nyoe, deungon saboh péng pirak mantong ureuëng hase jibloe lhée kilo gandom nyang paleng jroh atawa nam kilo gandom jeunéh nyang laén."
2 Lé ajudan pribadi raja laju jijaweueb, "Panena mungken! Nyan mustahe, bahpi nibak watéenyoe TUHAN geupeutreun ujeuen raya di langét!" "Teuma gata ngieng hainyan teutab na, teuma gata hana tateumé pajoh atranyan meubacut pih," jaweueb Elisa.
3 Nibak uroe nyan na peuet droe ureuëng nyang keunong peunyakét kulét nyang lumpah parah jidong nibak babah pintoe geureubang banda Samaria. Awaknyan jimarit sabe keudroe-droe, "Keupeue guna jih tanyoe taduek-duek disinoe, peu kheueh tapreh maté?
4 Meunyoe tanyoe tatamong lam banda, tanyoe teuma maté lé sabab deuk; meunan cit meunyoe tanyoe tatinggai teutab disinoe, tanyoe maté cit. Bah kheueh tanyoe tajak ubak khimah-khimah ureuëng Siria. Sitan-tan jih tanyoe jipoh maté lé awaknyan. Teuma na cit keumungkenan tanyoe hana jipakoe sapeue."
5 Watée ka teuka seupôt awaknyan laju jijak ubak khimah-khimah ureuëng Siria, teuma awaknyan hana jikalon meusidroe ureuëng pih nibak teumpat nyan.
6 Sabab TUHAN ka geupeudeungoe ubak ureuëng Siria nyan su lagée su saboh pasokan musoh nyang meuguda dan meugeuritan keuneuk jijak prang awaknyan nyang lumpah rayeuk. Lé ureuëng-ureuëng Siria nyan jipike bahwa lé raja Israel ka jisiwa raja Het ngon raja Meusé meusajan ngon tantra awaknyan keuneuk jijak prang awaknyan.
7 Lé sababnyan, malam nyan cit teuma awaknyan jiplueng jijak peuseulamat droe, laju jitinggai khimah, guda, meunan cit deungon keuleudée awaknyan hana jipako le nibak khimah jihnyan.
8 Ban peuet droe ureuëng keunong peunyakét kulét nyan laju jidong bak binéh khimah-khimah nyan, dan laju jitamong lam saboh khimah. Awaknyan laju jimakheun ngon jijieb ié disinan, lheueh nyan jicok méuh, pirak meunan cit peukayan-peukayan atranyan laju jijak söm. Óh lheueh nyan awaknyan jigisa lom jijak cok teuma atra nyang na lam khimah laén.
9 Awaknyan jipeugah sidroe ubak nyang laén, "Buet tanyoe nyoe hana gét. Haba nyoe haba gét, dan hainyoe bah kheueh tajak bri tée! Meunyoe tapreh trok án singoh, pasti tanyoe geuhuköm. Bah kheueh tajak peugah hainyoe ubak meuligoe."
10 Lé sababnyan jigisa kheueh awaknyan u Samaria dan laju jitawök ubak ureuëng nyang kawai pintoe geureubang bandanyan, "Kamoe kalheueh kamoe jak ubak khimah-khimah ureuëng Siria, dan rupari hana ureuëng disinan. Guda ngon keuleudée awaknyan kamoe kalon mantong teuikat nibak teumpat jih, dan khimah-khimah jitinggai meunan mantong."
11 Lé ureuëng-ureuëng nyang kawai pintoe geureubang nyan laju jitawök jipeugah keuhai haba nyan, lé sababnyan teuma na ureuëng jipeugah hainyan ubak meuligoe raja.
12 Bak watée nyan uroe mantong malam, teuma raja geuteubiet cit nibak kama teumpat éh geuh dan laju geupeugah ubak bubena peugawée gobnyan, "Deungoe ulôn peugah! Ulôn kuteupeue reuncana ureuëng Siria nyan, jihnyan jiteupeue tanyoe nyoe teungoh jiteuka bala deuk, lé sababnyan awaknyan jitinggai khimah-khimah jih jijak musöm lam padang, guna keu jipanceng geutanyoe mangat tateubiet tajak mita peunajoh. Lheueh nyan awaknyan jikeupong tanyoe dan laju jiteumé duek lam banda nyan."
13 Sidroe peugawée raja laju jipeugah, "Teungku Amphon, tanyoe nyang mantong na lam banda nyoe, naseb tanyoe saban cit lagée naseb ureuëng nyang ka maté. Lé sababnyan bah kheueh tayue meupadub droe ureuëng mangat jijak pasang meulimong boh guda lamkawan guda-guda nyang mantong na, dan jijak ubak teumpat nyan keujijak kalon peue nyang ka teujadi."
14 Lé sababnyan awaknyan laju jipiléh meupadubdroe ureuëng, lé raja laju geuyue ubak ureuëng-ureuëng nyan mangat jiba dua boh geuritan prang keujijak seulidek peue nyang ka teujadi ateueh tantra Siria nyan.
15 Awaknyan jijak trok laju ubak Krueng Yordan. Bansipanyang rot euh awaknyan laju deuh jingieng peukayan-peukayan dan mubagoe jeunéh peukakaih nyang laén ka meutabu saboh saho. Banmandum nyan jitiek meunan mantong le tantra Siria watée awaknyan jipeuplueng droe. Lheueh nyan lé utosan-utosan nyan laju jiwoe jijak peugah hainyan ubak Po raja.
16 Ban jideungoe haba nyan bubena peunduduek Samaria laju jiplueng u luwa banda jijak reupah mandum khimah-khimah ureuëng Siria. Paih lagée peue nyang ka geupeugah lé TUHAN, jeuet kheueh lhée kilo gandom nyang jroh atawa nam kilo gandom jeunéh nyang laén, yuem jih na kheueh saboh péng pirak.
17 Keubeutolan nibak watéenyan ajudan pribadi raja meutugaih jikawai babah pintoe geureubang banda. Ureuëng nyan maté nibak teumpat nyan teugilo-gilo lé rakyat ba. Hainyan paih lagée nyang ka geupeugah lé Elisa ubak raja watée raja geujak ubak gobnyan.
18 Elisa ka lheueh geupeugah bahwa kira-kira bak watée lagée nyan óh singoh beungoh, lhée kilo gandom nyang paleng jroh atawa nam kilo gandom jeunéh nyang laén teuma jipeubloe di banda Samaria deungon yuem saboh péng pirak.
19 Dan nibak watéenyan ajudan pribadi raja ka lheueh jipeugah, "Panena mungken! Nyan mustahe, bahpih nibak watéenyoe TUHAN geupeutreun ujeuen raya dilangét!" Laju geujaweueb lé Elisa, "Singoh teuma gata ngieng hainyan teujadi, teuma gata hana hase gata rasa peunajoh nyan mubacut pih."
20 Dan nyan kheueh nyang keunong ateueh ureuëng nyan -- jihnyan maté teugilo-gilo bak babah pintoe geureubang.
Chapter 8
Bak saboh watée TUHAN geupeutreun bala musém deuk lam nanggroe bansa Israel nyang treb jih na tujoh thon. Sigohlom bala nyan teuka le Elisa ka geupeugah hainyan ubak sidroe inong nibak Sunem nyang aneuëk geuhnyan ka geupeu udeb lom teuma nibak maté. Meunan cit lé Elisa ka geuyue ubak ureuëng inong nyan mangat jiminah deungon keuluwarga gobnyan u nanggroe laén.
2 Lé ureuëng inong nyan laju geupeubuet peue nyang ka geupeugah lé Elisa nyan ubak gobnyan, lé ureuëng inong nyan laju jijak u nanggroe Filistin keu jitinggai di nanggroe nyan.
3 Óh ka lheueh leupah watée tujoh thon nyan laju jiwoe lom u nanggroe Israel. Laju jijak meuhadab ubak raja mangat jeuet rumoh ngon ladang gobnyan geujok lom pulang lé raja.
4 Nibak watée nyan Gehazi namiet Elisa ka geulakée lé raja mangat jitem calitra buet-buet ajaéb nyang ka geupeubuet lé Elisa.
5 Dan paih that watée ureuëng inong nyang teuka nibak Sunem nyan jijak meuhadab ubak raja keu jijak peutrok nyang jilakée nyan, Gehazi watéenyan teungoh jicalitra ubak Po raja pakriban Elisa geupeu udeb sidroe aneuëk manyak nyang ka meuninggai donya. Lé sabab nyan laju jipeugah lé Gehazi, "Amphon delat po nyang mulia, nyoe kheueh ureuëng inong nyan, dan nyoe aneuëk jihnyan nyang ka geupeu udeb lom teuma lé Elisa!"
6 Lé raja laju geutanyong dan lé inong nyan laju jipeugah keuhai aneuëk jihnyan. Óh lheuehnyan lé raja laju geutawök sidroe peugawée gobnyan dan laju geupeurintah mangat banmandum atra ureuëng inong nyoe teupulang lom teuma, meunan cit banmandum yuem nibak hase ladang-ladang jih nyang tujoh thon nyan watée jihnyan mantong na diluwa nanggroe.
7 Nibak siwatée Elisa geujak u Damsyik. Watéenyan Raja Benhadad teungoh sakét, watée raja geudeungoe bahwa Elisa na di Damsyik,
8 lé raja nyan laju geupeugah ubak Hazael, sidroe peugawée gobnyan, "Gata jakba kheueh hadiah keu nabi nyan, lakée kheueh bak gobnyan mangat gobnyan geutanyong ubak TUHAN peu kheueh ulôn nyoe puléh atawa hana."
9 Hazael laju jijak cok 40 boh unta dan laju jipeudieng ateueh unta nyan meubagoe rupa hase banda Damsyik, lheueh nyan laju jijak ubak Elisa. Watée katrok ubak Elisa nyan, Hazael laju geupeugah, "Hamba droeneueh Raja Benhadad geuyue jak meuhadab keue droeneueh keugeuyue tanyong peu kheueh gobnyan puléh nibak sakét geuh atawa hana."
10 Geujaweueb lé Elisa, "TUHAN meufeureuman ubak ulôn bahwa raja nyan teuma meuninggai donya. Teuma gata peugah mantong ubak raja nyan bahwa gobnyan teuma puléh."
11 Lheueh nyan lé Elisa laju geupandang ateueh Hazael deungon geutatab muka jihnyan hana meukreb-kreb lé sababnyan teuma Hazael ka jeuet keugeulisah. Deungon hana teusangka-sangka Elisa laju geumo.
12 "Pakon Teungku Po neumo?" geutanyong lé Hazael. "Sabab lôntuan kuteupeue buet nyang jeuhet nyang tata peubuet ateueh Israel," kheun Elisa. "Gata teuma tatot banmandum banda-banda awaknyan nyang meupageue ngon kuta, gata poh maté ureuëng-ureuëng muda awaknyan nyang gét-gét, meunan cit gata ceukiek takue-takue aneuëk manyak dan gata plah pruet inong-inong nyang teungoh mume."
13 "Ah, panena mungken nyan, ulôn nyoe ureuëng nyang hana meuguna," jaweueb Hazael, "panena mungken nibak ulôn na kuasa nyang rayeuk meunan bagoe!" "TUHAN ka geutunyok ubak ulôn bahwa gata teuma jeuet keu Raja Siria," jaweueb Elisa.
14 Watée Hazael jiwoe lom ubak meuligoe. Laju jitanyong lé Raja Benhadad, "Peue geupeugah lé Elisa?" "Gobnyan geupeugah bahwa Teungku Po pasti puléh," jaweueb Hazael.
15 Teuma óh singoh nyan Hazael laju geucok sion ija silimbot, ija nyan laju jiceulob lam ié lheuehnyan laju jiteugon ateueh muka raja akhé jih raja nyan maté leumoh. Dan Hazael jeuet keu raja Siria keugeunantoe Raja Benhadad.
16 Yehoram bin Yosafat jeuet keu raja Yehuda bak watée Raja Yoram bin Ahab ka jimat peurintah ateueh Israel limong thon treb jih.
17 Nibak watée nyan Yehoram ka meu-umu lhée ploh dua thon, dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem na lapan thon treb jih.
18 Gobnyan geumeukawen ngon aneuëk Ahab, dan lagée nyang ka geupeubuet lé keuluwarga Ahab, gobnyan pi meudesya ubak TUHAN lagée raja-raja Israel nyang laén,
19 Teuma TUHAN hana geutem peubinasa Yehuda sabab Gobnyan ka geumeujanji ubak Nabi Daud hamba Gobnyan, bahwa keuturonan gobnyan teutab jeuet keu raja.
20 Nibak peumeurintahan Yehoram, Edom jibeurontak ateueh Yehuda dan laju jipeudong keurajeuen jih keudroe.
21 Lé sababnyan, geuteubiet kheueh Yehoram deungon banmandum geuritan prang gobnyan geujak u Zair. Óh trok keunan gobnyan laju jikeupong lé pasokan Edom, teuma óh watée malam teuka gobnyan meusajan deungon pang-pang gobnyan deungon pasokan meuguda gobnyan laju geuheuntam sampoe geuteumé tamong lamkawan pasokan musoh, akhé jih awaknyan laju jipeuplueng droe jiwoe u rumoh jih maséng-maséng.
22 Phon yoh watéenyan Edom hana jitem taklok le ubak Yehuda. Bak watéenyan cit teuma banda Libna pih jipeubeudôh beurontak.
23 Kisah nyang laén keuhai Yehoram teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
24 Gobnyan pih meuninggai donya dan laju teupeukubu lam lampôh jrat raja-raja lam Banda Nabi Daud. Ahazia aneuëk gobnyan jeuet keu raja keugeunantoe gobnyan.
25 Ahazia bin Yehoram jeuet keu raja Yehuda bak watée Raja Yoram bin Ahab ka jimat peurintah ateueh Israel dua blah thon treb jih.
26 Bak watéenyan Ahazia na meu-umu dua ploh dua thon, dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem sithon treb jih. Ma gobnyan nan jih Atalya, bin Raja Ahab dan cucoe Omri raja Israel.
27 Sabab lé meukawen nyan, Ahazia na hubongan keuluwarga deungon keuluwarga Raja Ahab. Ahazia meudesya ubak TUHAN saban lagée nyang ka jipeubuet lé keuluwarga Ahab.
28 Raja Ahazia meusajan-sajan jimuprang meusajan ngon Yoram raja Israel jilawan Hazael raja Siria. Awaknyan jimeuheuntam di Ramot, lam daerah Gilead. Yoram keunong dan luka nibak muprang nyan,
29 laju jiwoe lom u banda Yizreel mangat jeuet teupeu-ubat, dan Ahazia geujak ngieng gobnyan disinan.
Chapter 9
Nibak watéenyan Nabi Elisa geutawök sidroe lamkawan nabi-nabi nyang gobnyan didek dan geupeugah, "Meukeumah-keumah kheueh mangat tajak u Ramot di Gilead, dan taba kheueh kaca nyang meuasoe minyéuk zaiton nyoe.
2 Watée gata katrok krudeh tamita kheueh Yehu bin Yosafat dan cucoe Nimsi. Pakat kheueh jihnyan ubak saboh bilek,
3 dan ro kheueh minyéuk zaiton nyoe ateueh ulée gobnyan, lheueh nyan gata peugah lagée nyoe, 'TUHAN meufeureuman bahwa Gobnyan geubaiát gata jeuet keu raja Israel.' Óh ka lheueh gata peubuet hainyan, gata tinggai kheueh laju teumpat nyan beureujang-reujang."
4 Nabi nyang muda nyan laju geujak u Ramot,
5 laju meurumpok ngon Yehu meunan cit bubena pang-pang nyang laén nyang teungoh meurokpakat disinan. Nabi nyan laju geupeugah, "Teungku Amphon, ulôn tuan lôn ba beurita keu Teungku Amphon." Geujaweueb lé Yehu, "Keu soe?" "Keu Teungku Amphon keudroe," seuôt nabi nyan.
6 Óh lheuehnyan awaknyan bandua laju geujak tamong lam rumoh, dan nabi muda nyan laju geuroe minyéuk zaiton ateueh ulée Yehu lheuehnyan laju geupeugah, "TUHAN Po teu Allah Israel meufeureuman, 'Ulôn baiát gata jeuet keu raja ateueh umat Ulôn Israel.
7 Gata teuma tapeubinasa keuluwarga amphon gata Ahab. Deungon lagéenyan Ulôn huköm Izebel nyang ka jipoh maté nabi-nabi Lôn dan hamba-hamba Ulôn nyang laén.
8 Banmandum keuluwarga dan aneuëk cucoe Ahab harôh maté. Tieb-tieb na ureuëng agam bahnyan nyang muda meunan cit nyang tuha teutab Ulôn peubinasa.
9 Keuluwarga jih teuma Lôn peusaneut lagée Lôn peusaneut keuluwarga Yerobeam dan keuluwarga Baesa, raja-raja Israel.
10 Izebel hana teupeukubu. Manyét jih teuma jipajoh lé asée di daerah Yizreel.' " Óh ka lheueh geupeugah banmandum nyan, nabi muda nyan geuteubiet dan laju geuplueng.
11 Yehu geugisa ubak rakan-rakan gobnyan, dan awaknyan laju jitanyong, "Peue na haba? Ureuëng peungoe nyan peue nyang jitem ngon droeneueh? " "Ah, gatanyoe ka tateupeue," jaweueb Yehu.
12 "Hana, kamoe hana kamoe teupeue!" jaweueb awaknyan, "Peugah kheueh laju mangat kamoe teupeu!" Jaweueb Yehu, " Gobnyan geupeusampoe peusan TUHAN bahwa ulôn geubaiát lé TUHAN jeuet keu raja Israel."
13 Watéenyan cit teuma rakan-rakan Yehu jisuet bajée jubah jih laju jileueng ateueh reunyeun dikeue Yehu, laju awaknyan jiyueb beureuguih sira jidumpek, "Yehu raja!"
14 Meunan kheueh Yehu meukomplot jijak lawan Raja Yoram nyang yoh watée nyan na di Yizreel. Yoram jijak keudeh keujijak meu-ubat ateueh luka-luka nyang keunong ateueh jih watée teujadi muprang di Ramot jilawan Hazael raja Siria. Yehu laju jipeugah ubak rakan-rakan jih bubena panglima, "Meunyoe gatanyoe situju ulôn jeuet keu raja, jaga kheueh mangat bék na meusidroe pih nyang teubiet nibak Ramot keu jijak peugah ubak ureuëng-ureuëng di Yizreel."
16 Óh lheuehnyan laju jiék ateueh geuritan prang jih dan jijak laju u Yizreel. Bak watéenyan Yoram gohlom that puléh, dan Ahazia raja Yehuda na disinan jijak kalon gobnyan.
17 Watée tukang kawai meunara banda Yizreel jikalon Yehu dan ureuëng-ureuëng jih teuka, laju jidumpek, "Na saboh kawan ureuëng teungoh jijak keunoe!" Geujaweueb lé Yoram, "Yue jak laju sidroe tantra meuguda mangat jiseulidek peu kheueh jihnyan rakan atawa lawan."
18 Deungon jipasang guda, jijak kheueh tantra nyan keujijak meurumpok ngon Yehu óh trok keunan laju jipeugah, "Raja kamoe keuneuk geuteupeue peu kheueh Teungku nyoe neujak keunoe sibagoe rakan." "Nyan kon urosan gata!" jaweueb Yehu. "Jak keunoe meusahoe kheueh ngon ulôn!" Lé tukang kawai meunara nyan jikalon tantra nyang jak meurumpok ngon kawan nyang teungoh jak nyan hana jigisa le. Lé tukang kawai meunara nyan laju jipeugah hainyan ubak raja,
19 lé raja laju jikirém lom tantra sidroe teuk tantra nyang laén. Lé tantranyoe pih jitanyong lagée nyang jitanyong bunoe ubak Yehu, lé Yehu geujaweueb lom lagée jeunaweueb bunoe, "Nyan kon urosan gata! Jak keunoe meusahoe kheueh ngon ulôn!"
20 Lé tukang kawai meunaranyan jipeugah bahwa tantra nyang teukirém bunoe katrok ubak kawan ureuëng jak nyan teuma hana cit jitem gisa. Lheueh nyan lé tukang kawai meunara nyan jipeugah lom, "Mungken peumimpén kawan nyang jak nyan Yehu, sabab watée jiba geuritan prang jih lagée ureuëng peungoe."
21 "Peusiab laju geuritan lôn," peurintah Raja Yoram. Geuritan pih laju jipeusiab, Yoram meusajan ngon Raja Ahazia jijak laju ubak Yehu, awaknyan maséng-maséng na lam geuritan jih keudroe. Awaknyan laju meurumpok ngon Yehu nibak ladang beukaih atra Nabot.
22 "Peu kheueh gata teuka keunoe sibagoe rakan?" tanyong Yoram ubak Yehu. Yehu geujaweueb, "Panena mungken sibagoe rakan, meunyoe disinoe mantong jai that dukon, dan mantong na nyang seumah beurala nyang jipeuphon lé Izebel ma gata nyan?"
23 "Nyoe ka jikianat, Ahazia!" kheun Yoram ngon su nyang teuga sira jipeuwet geuritan jih keuneuk jiplueng droe.
24 Yehu laju geutarek aneuk panah sihabéh sineuga laju jitimbak ateueh Yoram dan keunong laju bak rhueng beusot trok ubak jantong jih. Yoram laju reubah dan meuninggai donya lam geuritan jih.
25 Laju jipeugah lé Yehu ubak Bidkar ajudan jihnyan, "Peu kheueh mantong gata ingat, watée geutanyoe taék ateueh guda taseutôt Ahab, ayah Yoram? Bak watéenyan TUHAN meufeureuman ubak Ahab, 'Ulôn kuteupeue soe nyang poh maté Nabot dan aneuëk-aneuëk jih nyan baroe, dan Ulôn meujanji Ulôn huköm gata lam lampôh nyoe cit teuma.' " "Lé sababnyan," kheun Yehu lom ubak ajudan geuhnyan, "Jak tiek laju manyét Yoram nyan lam lampôh Nabot, mangat teujadi huköman Po teu Allah ateueh jihnyan."
27 Ahazia jikalon peue nyang ka teujadi, laju jipeuplueng geuritan jihnyan u banda Bet-Hagan. Yehu geupeucrok jihnyan dan laju geukuk ubak aneuëk buah gobnyan, "Peumaté laju jihnyan!" Awaknyan laju jipanah jihnyan sampoe luka nibak rot ueh nyang teutuju u Gur, bak binéh banda Yibleam. Teuma gobnyan meuhase jipeuplueng droe sampoe trok u Megido, dan disinan jihnyan laju meuninggai donya.
28 Peugawée-peugawée jihnyan nyang jijak cok manyét jihnyan laju jiba deungon geuritan jipeuwoe lom u Yerusalem, laju jipeukubu lam lampôh jrat raja-raja nibak Banda Nabi Daud.
29 Ahazia jeuet keu raja Yehuda watée Raja Yoram bin Ahab ka jipeurintah Israel nyang treb jih na siblaih thon.
30 Trok kheueh Yehu u Yizreel. Watée jideungoe lé Izebel keuhai peue nyang ka teujadi, jihnyan laju jisugot ôk jih dan jiboh cilak mata, lheuehnyan laju jiceungeuk u miyueb rot tingkab meuligoe.
31 Watée Yehu jitamong rot babah pintoe geureubang, Izebel jitawök, "Hai Zimri, tukang poh maté gob! Peue buet gata keunoe?"
32 Yehu laju geutangah ubak tingkab nyan, lheueh nyan geupeugah, "Soe nyang dong blaih lôn tuan?" Banjideungoe hainyan, na dua lhée droe peugawée meuligoe jingieng u miyueb.
33 Yehu geupeugah ubak awaknyan, "Rhom keunoe u miyueb inong nyan!" Laju lé awaknyan jirhom Izebel nyan u miyueb dan jigileng laju ngon ban geuritan laju darah ureuëng nyan jipeupo ubak beuton dan guda-guda geuritan nyan.
34 Laju Yehu geutamong lam meuligoe dan geumakheun. Lheuehnyan gobnyan geupeugah, "Ureuëng inong nyan keunong kutok. Bah pih meunan, jak kubu kheueh manyét jih sabab jihnyan na kheueh putroe raja."
35 Teuma watée ureuëng-ureuëng jijak cok manyét inong nyan keuneuk jitanom lam jrat, nyang na jiteumé lé awaknyan na kheueh bruek ulée, dan tuleueng-tuleueng jaroe ngon tuleueng gaki jih.
36 Óh lheueh hainyan jijak peugah ubak Yehu, geupeugah kheueh lé Yehu, "Nyoe ka lheueh geuramai lé TUHAN, watée Gobnyan geupeugah hainyan ubak Nabi Elia hamba Gobnyan: 'Manyét Izebel teuma jipajoh lé asée di daerah Yizreel,
37 dan seuh-seuh manyét nyan meutabu-tabu lagée ék beulatang sampoe hana meusidroe pih nyang hase jituri manyét soe nyan.' "
Chapter 10
Raja Ahab na keuturonan tujoh ploh droe aneuëk cucoe di banda Samaria. Lé sababnyan Yehu geukirém surat u Samaria, ubak bubena wali aneuëk cucoe Ahab dan keu nyang mat kuasa meunan cit keu ureuëng-ureuëng patot nibak banda nyan. Asoe suratnyan lagéenyoe,
2 "Aneuëk cucoe Ahab na lam kawai gata, dan nibak gata na geuritan prang, guda, beude dan banda meukuta. Lé sababnyan, meunan surat nyoe ka gata teurimong,
3 piléh kheueh nyang paleng gét lamkawan aneuëk cucoe Ahab nyan dan baiát kheueh jihnyan jeuet keu raja, lheuehnyan meujuang kheueh tabila jih nyan."
4 Lé nyang mat kuasa di Samaria ka jiteuka teumakot. Awaknyan jipeugah lagéenyoe, "Raja Yoram dan Raja Ahazia pi hana hase jilawan Yehu, peue teuk lom geutanyoe!"
5 Lé sababnyan ulée meuligoe meunan cit walibanda meusajan deungon ureuëng-ureuëng patot lam masyarakat meunan cit lé bubena wali aneuëk cucoe Ahab nyan laju jikirém habanyoe ubak Yehu, "Kamoe taklok ubak Teungku Amphon dan kamoe peubuet peue-peue mantong nyang Teungku Amphon peurintah ubak kamoe. Kamoe hana kamoe baiát meusidroe pih jeuet keu raja. Peubuet kheueh peue nyang jroh meunurot nyang Amphon kalon."
6 Lé Yehu jikirém lom surat keu awaknyan, dan su suratnyan lagéenyoe, "Meunyoe gatanyoe tadong blaih ulôn, dan tatem seutôt peue-peue nyang ulôn peugah, tapoh maté kheueh mandum aneuëk cucoe Ahab nyan, dan singohnyan, watée nyang lagéenyoe, gataba kheueh ulée-ulée awaknyan ubak lôn di Yizreel." Bantujoh ploh droe aneuëk cucoe Ahab nyan na tinggai di rumoh-rumoh ureuëng patot lam banda Samaria, dan jipeulara lé awaknyan.
7 Watée ka jiteurimong surat Yehu nyan, lé ureuëng-ureuëng patot lam banda Samaria nyan, laju jipoh maté bantujoh ploh droe aneuëk cucoe Ahab dan ulée-ulée awaknyan laju jipaso lam raga lheuehnyan laju jikirém ubak Yehu di Yizreel.
8 Watée hainyan jijak peugah ubak Yehu, lé Yehu laju jipeurintah mangat mandum ulée-uléenyan jisuson jeuet keudua boh tumpok nibak babah pintoe geureubang banda, dan jipeubiyeu disinan trok án beungoh.
9 Banbeungoh that jiteubit kheueh Yehu jijak ubak babah pintoe geureubang dan laju jipeugah ubak ureuëng-ureuëng nyang kana meusapat disinan, "Ulôn kheueh nyang meukomplot lôn jaklawan Raja Yoram dan teupoh maté jih nyan; gatanyoe hana meusalah lam hainyoe. Teuma banmandum ureuëng nyoe kon ulôn nyang poh maté.
10 Nyoe kheueh bukeuti jih bahwa peue-peue nyang ka geupeugah lé TUHAN keuhai aneuëk cucoe Ahab ka lheueh teujadi. TUHAN ka geupeubuet peue nyang ka lheueh geupeugah meulalu Elia hamba Gobnyan."
11 Óh lheuehnyan Yehu jipoh maté banmandum waréh kawöm Ahab nyang laén nyang na tinggai di Yizreel, dan banmandum peugawée, rakan-rakan nyang tô, dan teungku-teungku imeum jih, hana meusidroe pi nyang geupeubiyeu udeb.
12 Yehu geutinggai Yizreel dan laju geujak u Samaria. Bak teungoh rot euh, nibak teumpat nyang teupeunan "Gampông-gampông tukang Meurabe",
13 gobnyan laju meurumpok deungon na padub droe syedara Ahazia raja Yehuda, lé gobnyan laju geutanyong, "Gatanyoe soe?" "Kamoe waréh kawöm Ahazia," jaweueb awaknyan. "Kamoe keuneuk jak u Yizreel keuneuk kamoe jak saweue banmandum waréh kawöm raja dan aneuëk cucoe Ratu Izebel."
14 "Droeb laju awaknyan udeb-udeb!" peurintah Yehu ubak aneuëk buah gobnyan. Dan watéenyan cit teuma banmandum awaknyan teudrob, lheuehnyan laju jijak poh maté bak binéh mon tho, banmandum nyan na peuet ploh dua droe. Hana meusidroe pih jipeubiyeu udeb.
15 Lheuehnyan Yehu geujak lom, bak teungoh rot gobnyan jisambot lé keuluwarga Yonadab bin Rekhab. Yehu laju geubri saleuem ateueh ureuëng nyan sira geupeugah, "Peu kheueh geutanyoe sapeue kheun? Peu kheueh gatatem tulông ulôn?" "Nyoe," jaweueb Yonadab. "Meunyoe meunan, jak geutanyoe tamumat jaroe," kheun Yehu. Awaknyan laju jimumat jaroe, Yehu geutulông Yonadab jiék ateueh geuritan jih,
16 sira geupeugah, "Jak ngon lôn dan takalon keudroe pakriban ulôn bit-bit lôn meubuet keu TUHAN." Dan awaknyan pi laju meusajan-sajan geu-ék geuritan geujak u Samaria.
17 Meunan trok keudeh Yehu laju jipoh maté banmandum syedara Ahab, hana meusidroe pih nyang na tinggai. Hainyan jeuet lagée peue nyang ka lheueh geupeugah lé TUHAN ubak Elia.
18 Yehu geuyue banmandum peunduduek Samaria mangat jimeusapat lheuehnyan laju geupeugah, "Raja Ahab kureueng that bit-bit geumeungabdi ubak Baal; ulôn leubeh bit-bit nibak jihnyan.
19 Lé sababnyan peusapat kheueh banmandum nabi Baal meunan cit nyang seumah Baal nyan dan imeum-imeum jih; meusidroe pih hana keucuali. Ulôn keuneuk peuseumah keureubeuen nyang rayeuk keu Baal. Soe nyang hana teuka teuhuköm maté." Rupari nyan na kheueh saboh siasat nibak Yehu mangat geupoh maté banmandum nyang seumah Baal.
20 Lheuehnyan Yehu geubri lom peurintah lagée nyoe: "Peuteuntée kheueh siuroenyan khusos keuteuseumah Baal!" Lé sababnyan mandum ureuëng laju jipeuteuntée uroe keuteupeuna acaranyan
21 dan Yehu laju geupeumaklum bansaboh nanggroe Israel. Nibak uroenyan teuka kheueh bubena nyang seumah Baal, hana meusidroe pi nyang na tinggai. Awaknyan jitamong lam kuil Baal sampoe ka peunoh geudong nyan phon dikeue trok u likot.
22 Yehu laju geupeurintah lom mangat jeuet lé nyang uroih peukayan-peukayan iébadat nibak kuil nyan jijok laju peukayan-peukayan nyan ubak ureuëng-ureuëng nyang keuneuk seumah Baal. Óh ka lheueh peurintah nyan jipeubuet mandum,
23 Yehu laju geutamong lam kuil Baal meusajan deungon Yonadab bin Rekhab, dan laju geupeugah ubak ureuëng-ureuëng nyang na disinan, "Jak ngieng kheueh deungon até-até that peu kheueh mandum nyang teuka nyoe ureuëng seumah Baal. Bék sampoe na disinoe ureuëng nyang seumah TUHAN."
24 Lheuehnyan Yehu ngon Yonadab geupeuseumah keureubeuen keu Baal. Diluwa geudong, Yehu ka geukeubah na 80 droe peungawai dan peuwira. Dan gobnyan pi ka geubri peurintah nyang lagéenyoe ubak awaknyan, "Gata harôh tapoh maté mandum awaknyan, dan soe mantong lamkawan gata tapeubiyeu sidroe ureuëng nyang hase jipeuplueng droe, ureuëng nyan pih teupoh maté!"
25 Meunan Yehu seuleusoe geupeuseumah keureubeuen, gobnyan geuteubiet dan geupeugah laju ubak peungawai dan peuwira-peuwira geuhnyan, "Tamong laju dan poh maté awaknyan banmandum. Bék tapeubiyeu meusidroe pih nyang hase jiteubiet!" Dan jitamong kheueh awaknyan deungon peudeueng ka teusut lam sarong, dan laju jipoh maté mandum ureuëng nyang na disinan, lheuehnyan manyét-manyét nyang ka teutiek-tiek nyan jitarék uluwa. Óh lheuehnyan awaknyan jitamong teuma lam kuil,
26 laju jipeuteubiet patong Baal dan jitot lam apui.
27 Patong nyan jipeuhanco meusigoe ngon geudong jih lheuehnyan teumpatnyan teupeujeuet keu teumpat toih ék sampoe nibak uroenyoe.
28 Meunan kheueh cara jih Yehu geupeu habéh bubena nyang seumah Baal di Israel.
29 Lé sababnyan TUHAN meufeureuman lagéenyoe ubak Yehu, "Banmandum nyang Ulôn peurintah ubak gata mangat gata peubuet ateueh keuturonan Ahab ka gata peubuet. Lé sababnyan Ulôn meujanji ubak gata bahwa aneuëk cucoe gata sampoe trok ubak keuturonan nyang keu peuet jeuet keu raja di nanggroe Israel." Teuma Yehu hana sipeunoh até geupeubuet huköm TUHAN, Po teu Allah Israel. Gobnyan geuseutôt peue nyang ka geupeubuet lé Yerobeam nyang rhot ureuëng Israel jipeubuet desya deungon cara jiseumah leumô méuh nyang jipeudong di Betel dan di Dan.
32 Bak watéenyan TUHAN ka geupeuphon peu-ubit daerah Israel. Hazael raja Siria jireubot banmandum daerah Israel
33 siblaih u timu Krueng Yordan sampoe u seulatan trok u banda Aroër nyang tô ngon Krueng Arnon, jitamong cit daerah Gilead dan Basan, teumpat tinggai sukée Gad, Ruben dan Manasye timu.
34 Kisah laén keuhai Yehu, jitamong cit keunan jasa-jasa keupahlawan gobnyan, ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
35 Yehu geumat peurintah sibagoe raja na 28 thon treb jih. Gobnyan meuninggai dan laju teupeukubu di Samaria. Dan Yoahas aneuëk gobnyan jeuet keuraja geunantoe gobnyan.
Chapter 11
Watée Atalya geuteupeue bahwa aneuëk gobnyan Raja Ahazia, ka meuninggai donya, gobnyan laju geupeutreun peurintah mangat banmandum keuluwarga Ahazia teupoh maté.
2 Yoas, aneuëk Ahazia nyan pih rab keunong poh cit meusajan-sajan deungon aneuëk-aneuëk raja nyang laén, teuma gobnyan seulamat sabab jipeuseulamat lé Yoseba ma cut gobnyan. Yoas meusajan deungon ureuëng nyang peulara gobnyan jiba dan teusöm lam saboh kama teumpat éh nibak Baét TUHAN.
3 Nam thon treb jih Yoseba geupeulara aneuëk nyan lam Baét TUHAN watée Atalya geumat peurintah sibagoe ratu.
4 Nibak thon nyang keutujoh, banmandum uléebalang nyang kawai ratu meunan cit banmandum peungawai meuligoe geutawök lé Teungku Imeum Yoyada mangat jijak meurumpok ngon gobnyan di Baét TUHAN. Nibak teumpatnyan awaknyan laju geuyue meusumpah mangat jipeubuet nyang ka geureuncana lé gobnyan. Gobnyan laju geupeudeuh Yoas, aneuëk agam Raja Ahazia, ubak awaknyan,
5 dan lheuehnyan laju geubri peurintah nyang lagéenyoe, "Meunyoe gata tameutugaih nibak uroe Sabat, siper lhée nibak gata bah kheueh jimeutugaih nibak meuligoe,
6 siper lhée teuk jimeutugaih teuma bak babah pintoe Geureubang Sur, dan nyang leubeh nyan nibak babah pintoe geureubang likot peungawai-peungawai nyang laén.
7 Bandua boh reugu nyang lheueh meutugaih nibak uroe Sabat, bah kheueh jikawai nibak Baét TUHAN deungon peudeueng teusut lam sarong keuteulindong Raja Yoas. Gata harôh gata kawai gobnyan ho mantong nyang geujak, dan soemantong ureuëng nyang jicuba jikeuneuk peurab bak gata harôh gata poh maté."
9 Bubena uléebalang nyan jitaát banmandum peue-peue nyang ka geupeurintah lé Yoyada nyan dan laju jiba ubak gobnyan aneuëk buah jih nyang meutugaih dan nyang ka lheueh meutugaih nibak uroe Sabat nyan.
10 Yoyada laju geujok ubak uléebalang nyan kapak-kapak dan peurisai Raja Nabi Daud nyang teukeubah nibak Baét TUHAN.
11 Lé mandum peungawai, maséng-maséng deungon peudeung teusut lam sarong, laju jicok teumpat awaknyan bansikeulileng keu Baét TUHAN keu jikawai raja.
12 Óh lheueh nyan lé Yoyada laju geuba Yoas uluwa, laju geukeubah mahkota ateueh ulée gobnyan, dan geujok bak gobnyan kitab Huköm Allah. Yoas geubaiát sibagoe raja dan hainyan laju geupeumaklum ubak mandum rakyatba. Banmandum ureuëng jipok-pok jaroe sira jisurak, "Udeb raja!"
13 Ratu Atalya geudeungoe su seumeurak peungawai-peungawai meunan cit su rakyatba nyang meuhubo that. Teugeusa-geusa watéenyan cit jijak u Baét TUHAN, nibak teumpatnyan ureuëng ramé cit ka meuhudom.
14 Laju geukalon raja nyang barô nyan teungoh geudong bak babah pintoe Baét TUHAN nibak teumpat raja nyan teubaiát, jikeulileng lé uléebalang-uléebalang dan nyang yueb beureuguih. Banmandum rakyat seumurak meuhubo sira beureuguih teuyueb. Deungon bagaih that Atalya laju geupriek-priek peukayan gobnyan, lheuehnyan gobnyan sira geuplueng deungon geu klik-klik geupeugah lagéenyoe, "Khianat! Khianat!"
15 Yoyada hana geubri Atalya nyan teupoh maté meunyoe tô ngon Baét TUHAN, lé sababnyan gobnyan geupeugah ubak mandum uléebalang, "Jakba kheueh laju jihnyoe rot likot meulalu baresan peungawai dan gata poh maté mandum soe-soe mantong nyang jiuseuha jikeuneuk peuseulamat jihnyan."
16 Awaknyan laju jidrob Atalya, jiba laju ubak meuligoe. Disinan gobnyan laju jipoh maté dikeue babah pintoe Geureubang Guda.
17 Lé Imeum Yoyada geuyue laju ubak Raja Yoas dan rakyat mangat jipeugét peujanjian deungon TUHAN bahwa awaknyan beujeuet keu umat TUHAN. Meunan cit gobnyan geuyue ubak raja mangat geupeugét peujanjian deungon rakyat.
18 Óh lheueh rakyat jiseureubu dan jireuloh kuil Baal. Miseubah meunan cit deungon patong-patong jih teupeuhanco banmandum, dan Matan, imeum Baal jipoh maté laju dikeue miseubah-miseubah nyan. Yoyada geupeu tugaih ubak peungawai mangat jikawai Baét TUHAN,
19 dan laju gobnyan meusajan-sajan deungon banmandum uléebalang, meunan cit deungon banmandum peungawai droe raja dan peungawai meuligoe dan banmandum rakyat jijak peudendeng Raja Yoas nibak Baét TUHAN ubak meuligoe. Yoas geutamong rot pintoe Geureubang peungawai, laju jiduek ateueh singgahsana.
20 Banmandum rakyat mangat that até, banda pih ka aman dan Atalya ka jipoh maté.
21 Yoas meu-umu tujoh thon watée gobnyan jeuet keuraja Yehuda.
Chapter 12
Nibak thon nyang keutujoh watée keurajeuen Yehu ateueh Israel, Yoas jeuet keu raja Yehuda. Gobnyan geumat peurintah di Yerusalem na peuet ploh thon treb jih. Ma gobnyan nan jih Zibya asai nibak banda Bersyeba.
2 Beureukat geudidek lé Teungku Imeum Yoyada, Yoas sipanyang udeb gobnyan geumeubuet nyang that-that mangat até TUHAN.
3 Teuma sayang that, teumpat teuseumah dewa hana geupeuhanco, lé sababnyan teuma rakyat teutab mantong jipeuseumah keureubeuen dan jitot keumeunyan nibak teumpat nyan.
4 Bak siuroe Yoas geutawök bubena teungku imeum dan geuyue ubak awaknyan mangat jikeubah péng nyang meuteumé nibak gob-gob peuseumah bak Baét TUHAN, bahnyan péng nyang jibayeue lé gob watée teupeuna keureubeuen, meunan cit péng nyang jijok léb ngon sukarela.
5 Tieb-tieb teungku imeum harôh meutanggong jaweueb ateueh péng nyang jipeuseumah nyan lé ureuëng nyang geulayaninyan. Péng nyan geupeuguna keungon peugét pat-pat nyang rusak nibak Baét TUHAN.
6 Trok ubak thon keu dua ploh lhée nibak peumeurintahan Yoas, lé teungku-teungku imeum gohlom cit geupeugét pat-pat nyang reuloh nibak Baét TUHAN.
7 Lé sababnyan Yoas laju geutawök Teungku Imeum Yoyada meusajan deungon imeum-imeum nyang laén, lheuehnyan geupeugah, "Pakon gatanyoe gohlom cit tapeugét Baét TUHAN? Phon uroenyoe gata hana teubri le takeubah péng nyang gata teurimong. Banmandum nyan harôh gata jok keu ngon peugét Baét TUHAN."
8 Teungku-teungku imeum situju keu hana geupeusapat le péng nibak rakyat, dan hana teuma meutanggong jaweueb ateueh teureuhab Baét TUHAN.
9 Yoyada laju geucok saboh kotak tutôb kotaknyan laju geupeuruhuéng, lheuehnyan geukeubah laju tô ngon miseubah blaih uneuen pintoe tamong Baét TUHAN. Banmandum péng nyang teupeuseumah di Baét TUHAN laju geupeutamong lam kotaknyan lé teungku-teungku imeum nyang meutugaih nibak babah pintoe tamong.
10 Tieb-tieb watée meunyoe kotaknyan ka le meuasoe ngon péng, lé seukeutaréh raja meusajan deungon Teungku Imeum Agong geujak keunan sira geuitong jeumeulah péng nyan, lheuehnyan barô kheueh geubungkoh.
11 Óh lheueh jeumeulah jih teucetet, péng nyan laju geujok ubak peungawas nyang peugét Baét TUHAN. Lé peungawas nyan laju jibayeue keu tukang kayée, tukang bangunan,
12 tukang batée dan tukang peut batée. Peungawas nyan cit teuma bloe kayée ngon batée, dan nyang atoe banmandum péng-péng teubiet keu teureuhab Baét TUHAN nyan.
13 Teuma péng nyan mubacut pih hana teupeuguna keuteupeugét cangkie-cangkie pirak, cambông, beureuguih, alat-alat panyöt atawa peukakaih nyang laén nibak méuh atawa pirak.
14 Banmandum geubayeue keu tukang-tukang dan geubloe bahan-bahan seumeungot nyang teupeureulée.
15 Bubena peungawas buet nyan jujoe that-that, deungon nyan hana peureulée teulakée laporan tanggong jaweueb péng nyan nibak awaknyan.
16 Péng nibak keureubeuen gantoe rugoe dan keureubeuen peuamphon desya hana teupeutamong lam kotaknyan. Péng nyan geujok keu teungku-teungku imeum.
17 Nibak watéenyan Hazael raja Siria jijak prang dan laju jireubot banda Gat. Dan kana niet keuneuk jijak prang Yerusalem teuma.
18 Lé sababnyan Yoas laju geukirém keu gobnyan péng sineuboh. Péng nyan geuteumé nibak banmandum atra peuseumahan nyang yoh watée ilée ka teujok keu TUHAN lé Yoas keudroe, dan lé Yosafat, Yoram meunan cit Ahazia, na kheueh raja-raja nyang mat peurintah sigohlom gobnyan. Meunan cit nibak mandum méuh lam kaih Baét TUHAN dan lam kaih meuligoe raja. Deungon nyan teuma Hazael hana jeuet jijak prang Yerusalem.
19 Lheuehnyan lé peugawée-peugawée keurajeuen Yehuda ka meukomplot jilawan Raja Yoas. Dua droe lamkawan awaknyan, na kheueh Yozakar bin Simeat, dan Yozabad bin Somer, jipoh Yoas bak saboh rumoh nyang jipeudong ateueh sinamon tanoh siblaih utimu Yerusalem, nibak rot treun u Sila. Yoas jikubu nibak lampôh jrat raja-raja nibak Banda Nabi Daud. Amazia aneuëk gobnyan jeuet keuraja geunantoe gobnyan. Kisah nyang laén keuhai Raja Yoas teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
Chapter 13
Nibak thon nyang keudua ploh lhée watée peumeurintahan Yoas ateueh Yehuda, Yoahas aneuëk Yehu jeuet keuraja Israel, dan gobnyan geumat peurintah di Samaria tujoh blaih thon treb jih.
2 Lagée Raja Yerobeam nyang mat peurintah sigohlom nyan, Yoahas meudesya ubak TUHAN dan jeuet keusabab ureuëng Israel ka meudesya cit teuma. Gobnyan hántom na geutinggai buet-buet geuh nyang jeuhet nyan.
3 Lé sababnyan TUHAN meureuka ubak Israel deungon nyan teuma Gobnyan geupeubiyeu mantong Hazael raja Siria dan Benhadad aneuëk gobnyan, meu-ulang-ulang jipeutaloe Israel.
4 Lé sababnyan Yoahas meudoá ubak TUHAN, dan TUHAN geudeungoe doá geuhnyan, sabab TUHAN geukalon padubna keujam jih raja Siria jitindéeh ureuëng Israel.
5 TUHAN laju geubri keu ureuëng Israel sidroe peumimpén nyang peuleuh awaknyan nibak keukuasaan Siria deungon nyan teuma awaknyan udeb teuntram lom lagée nyang ka-ka.
6 Bahpi meunan ureuëng Israel teutab hana jipiôh-piôh jipeubuet desya nyang geupeuphon lé Raja Yerobeam. Awaknyan teutab jipeubuet desya-desya nyan, dan jipeubiyeu mantong patong Dewi Asyera teutab na di Samaria.
7 Angkatan prang Israel ka jipeuhanco le raja Siria deungon nyan teuma Raja Yoahas tinggai 50 boh pasokan meuguda, 10 boh geuritan prang, dan 10.000 droe sipa-i.
8 Kisah laén keuhai Raja Yoahas dan banmandum jasa keupahlawanan gobnyan ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel. 9 Gobnyan meuninggai dan teupeukubu di Samaria. Yoas aneuëk gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
10 Nibak thon nyang keu lhée ploh tujoh peumeurintahan Raja Yoas ateueh Yehuda, Yoas bin Yoahas jeuet keuraja Israel dan geumat peumeurintah di Samaria 16 thon treb jih.
11 Gobnyan pi meudesya ubak TUHAN sabab geuturot buet nyang jeuhet nibak Raja Yerobeam nyang ka jeuet keusabab ureuëng Israel jipeubuet desya.
12 Kisah nyang laén keuhai Raja Yoas, meunan cit keuhai keupahlawanan gobnyan lam prang teulawan Amazia raja Yehuda, ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
13 Yoas meuninggai dan teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja di Samaria. Yerobeam II aneuëk gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
14 Bak saboh watée Nabi Elisa sakét brat, dan Raja Yoas geuteuka geujak kalon gobnyan. Watée geukalon Elisa karab meuninggai, rajanyan laju geumo sira geupeugah, "Bapak lôn, Bapak lôn, nyang bila Israel nyang paleng rayeuk!"
15 "Cok kheueh busur ngon aneuk panah!" peurintah Elisa ubak gobnyan. Yoas laju geucok,
16 lheuehnyan lé Elisa geuyue meusiab-siab mangat jitimbak ngon aneuk panah nyan. Raja pih meusiab-siab, dan Elisa laju geukeubah jaroe gobnyan ateueh jaroe raja.
17 Lheuehnyan pakriban nyang ka geupeurintah lé nabi nyan, raja laju geupeuhah teungkab nyang meuhadab u Siria. "Timbak kheueh aneuk panah gata!" peurintah Nabi Elisa lom. Dan meunan óh lheueh raja geupeuleuh aneuk panah nyan, nabinyan laju geupeugah, "Gata kheueh panah TUHAN. Deungon panah nyan TUHAN teuma geupeutaloe Siria. Gata teuma tamuprang talawan Siria di Afek sampoe gata hase tapeutaloe awaknyan."
18 Elisa laju geuyue ubak Raja Yoas mangat geujakcok panah-panah gobnyan nyang laén dan laju geuseupôt atranyan ateueh tanoh. Raja geuseukok tanoh na lhée goe, lheuehnyan laju geupiôh.
19 Elisa beungéh that, dan laju geupeugah, "Nyang sikeubit jih gata seukok limong atawa nam goe, deungon nyan gata hase tapeuhanco bansa Siria. Teuma jinoe gata hase tapeutaloe awaknyan cit lhéegoe sagai."
20 Hana treb teuma óh lheuehnyan Elisa meuninggai donya dan laju teupeukubu. Nibak watéenyan geurombolan-geurombolan Moab lazem jih jiprang Israel sithon sigoe.
21 Nibak siuroe watée na meupadub droe ureuëng teungoh jipeukubu ureuëng maté, laju jikalon saboh kawan geurombolan Moab teungoh jijak. Dan awaknyan pih hana jipike panyang manyét ureuëng maté nyan jitiek meunan mantong lam jrat. Elisa laju geuplueng. Meunan manyét nyan tupéh ubak keurangka Elisa, manyétnyan laju udeb lheuehnyan laju jidong.
22 Lam watée keurajeuen Yoas nyan, Hazael raja Siria teutab ji-ienanya bansa Israel.
23 Teuma TUHAN geugaséh keu umat Gobnyan dan geupeu amphon awaknyan. Gobnyan hana geutem awaknyan jipeuranab ateueh rhueng bumoe, teuma Gobnyan geutulông awaknyan, deumi janji Gobnyan deungon Nabi Ibrahim, Nabi Ishaq dan Nabi Yakub. Trok ánjinoe Gobnyan teutab hana geutuwoe keu umat Gobnyan.
24 Óh lheuehnyan Hazael raja Siria meuninggai donya, dan Benhadad aneuëk gobnyan jeuet keuraja.
25 Dan Yoas raja Israel hase geupeutaloe Benhadad lhée goe dan teucok lom teuma banda-banda nyang ka jireubot le Benhadad watée peumeurintah jimat lé Raja Yoahas ayah Yoas.
Chapter 14
Bak thon nyang keudua keurajeuen Yoas bin Yoahas ateueh Israel, Amazia bin Yoas jeuet keu raja Yehuda.
2 Bak watéenyan gobnyan na umu dua ploh limong thon, dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem dua ploh sikureueng thon treb jih. Ma gobnyan nan geuh Yoadan asai Yerusalem.
3 Amazia geupeubuet buet nyang paleng galak até TUHAN, teuma gobnyan kon lagée Nabi Daud, indatu gobnyan. Lagée ayah gobnyan,
4 gobnyan pi hana geupeuhanco teumpat-teumpat gob seumah dewa, lé sababnyan rakyat teutab mantong jipeuseumah keureubeuen sira jitor keumeunyan nibak teumpat nyan.
5 Meunan ka kong keurajeuen gobnyan, Amazia laju geuhuköm maté bubena peugawée nyang poh maté ayah gobnyan.
6 Teuma aneuëk-aneuëk peugawée-peugawée nyan hana geupoh, sabab gobnyan jiseutôt peurintah TUHAN nyang na teutuléh lam Kitab Nabi Musa, "Bék gata huköm maté ureuëng syiek jih lé sabab buet-buet nyang jeuhet nyang jipeubuet lé aneuëk-aneuëk jih, dan bék gata huköm maté aneuëk-aneuëk jih lé sabab buet nyang jeuhet nyang jipeubuet lé ureuëng syiek jih. Tieb-tieb ureuëng jeuet teuhuköm maté meunyoe buet nyang jeuhet nyan jipeubuet lé jihnyan keudroe."
7 Nibak saboh prang nyang paleng hebat, Amazia hase geupoh maté 10.000 droe sipa-i Edom di Pantôn Asin, dan hase geureubot banda Sela. Bandanyan laju geuboh nan Yokteel. Sampoe án jinoe banda nyan mantong nan jih Yokteel.
8 Óh lheuehnyan Amazia geukirém utosan ubak Yoas raja Israel keugeulakée mangat geutem lawan gobnyan di mideuen prang.
9 Teuma lé Raja Yoas laju geukirém haba lagéenyoe, "Bak saboh watée tamah meuduro nyang na lam gle Libanon jikirém haba lagéenyoe su keu bak ceumara, 'He bak ceumara, gata jok kheueh aneuëk dara gata keu aneuëk ulôn mangat jeuet keupeurumoh jih.' Teuma disinan meulintaih kheueh saboh beulatang uteuen nyang jibloh-bloh lam uteuen meuduro nyan.
10 Gata, Amazia, kajeuet keu cungkak, sabab gata ka tapeuloe ureuëng Edom. Lé sababnyan, kon kheueh meunang nyan kaseb keugata? Nyang sigét jih gata tinggai mantong lam rumoh! Keupeue guna jih tamita-mita pasai nyang jeuet keusabab gata meupalo meunan cit deungon rakyat gata?"
11 Teuma Amazia teutab hana jipako peue-peue nyang ka geupeugah lé Yoas raja Israel nyan. Lé sababnyan teuma, Raja Yoas meusajan deungon aneuëk buah gobnyan laju geujak u Bet-Semes di Yehuda laju geumuprang ngon Amazia nibak teumpat nyan.
12 Tantra Yehuda hase geupeutaloe dan banmandum tantra awaknyan jiplueng sira jiwoe u rumoh jih maséng-maséng.
13 Yoas laju geudroeb Amazia, lheuehnyan geujak laju u Yerusalem geujak reuloih beuton banda nyan nyang panyang jih leubeh kureueng na dua reutoih metée, phon nibak babah Pintoe Geureubang Efraim sampoe trok ubak babah Pintoe Geureubang Sagoe.
14 Banmandum méuh dan pirak meunan cit banmandum peukakaih nyang na lam Baét TUHAN, meunan cit banmandum atra beunda lam meuligoe, meusajan ngon na padubdroe sandra geuangkot lé Yoas u Samaria.
15 Kisah nyang laén keuhai Raja Yoas, meunan cit keuhai pahlawan gobnyan teulawan Amazia raja Yehuda ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
16 Yoas meuninggai donya dan teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja di Samaria. Yerobeam II aneuëk gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
17 Óh ka lheueh Yoas raja Israel meuninggai donya, Amazia raja Yehuda, mantong udeb
15 thon teuk.
18 Di Yerusalem na saboh komplot keuneuk poh maté Amazia. Lé sababnyan gobnyan geuplueng u Lakhis, teuma lé musoh-musoh gobnyan laju jipeucrok trok keudeh meunan meuteumé laju jipoh maté. Manyét gobnyan jiba ngon guda u Yerusalem, laju teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja di Banda Nabi Daud. Lé sababnyan rakyat Yehuda laju jibaiát Uzia, aneuëk agam Amazia jeuet keu raja awaknyan. Nibak watéenyan Uzia na umu 16 thon. Kisah nyang laén keuhai Raja Amazia na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
22 Óh ka lheueh ayah gobnyan meuninggai donya, Uzia geureubot lom banda Elat dan geupeudong lom teuma.
23 Nibak thon nyang keulimong blaih watée peumeurintahan geumat lé Amazia bin Yoas ateueh Yehuda, Yerobeam II bin Yoas jeuet keu raja Israel, dan geumat peurintah di Samaria 41 thon treb jih.
24 Gobnyan meudesya ubak TUHAN, sabab geuseutôt buet nyang jeuhet nyang geupeubuet lé Raja Yerobeam I nyang ka geupeujeuet ureuëng Israel meudesya.
25 Yerobeam II nyoe kheueh nyang reubot lom banmandum bandum daerah Israel, phon nibak rot u Hamat di utara trok u Laôt Maté di seulatan. Nyan paih lagée janji TUHAN, Po teu Allah Israel, meulalu hamba Gobnyan Nabi Yunus bin Amitai ureuëng Gat-Hefer.
26 TUHAN geukalon padub na seungsara jih ureuëng Israel, dan hana meusidroe pi nyang tulông awaknyan.
27 TUHAN hana niet keuneuk geupeuhanco bansa Israel keu siumu masa, lé sababnyan gobnyan geutulông awaknyan meulalu Raja Yerobeam II.
28 Kisah nyang laén keuhai Raja Yerobeam II, keuhai keupahlawan gobnyan lam tieb-tieb mideuen prang dan pakriban gobnyan geureubot lom Damsyik meunan cit Hamat nibak Yehuda keu Israel, banmandum nyan na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
29 Yerobeam II meuninggai donya dan laju teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja. Zakharia aneuëk agam gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
Chapter 15
Nibak thon keu dua ploh tujoh geumat keurajeuen lé Raja Yerobeam II ateueh Israel, Uzia bin Amazia jeuet keu raja Yehuda.
2 Nibak watéenyan gobnyan meu-umu 16 thon dan geumat peurintah di Yerusalem 52 thon treb jih. Ma gobnyan asai geuh di Yerusalem nan geuh Yekholya.
3 Saban cit lagée ureuëng syiek gobnyan Uzia pi geupeubuet buet nyang lumpah that galak até TUHAN.
4 Teuma, sayang that, gobnyan hana geupeuhanco bubena teumpat gob seumah dewa, lé sababnyan rakyat teutab jipeuseumah keureubeuen dan jitot keumeunyan nibak teumpat nyan.
5 TUHAN geupeuteuka ateueh gobnyan peunyakét kulét nyang bit-bit parah, sampoe meuninggai donya peunyakét nyan teutab hana puléh. Gobnyan teupeuaséng nibak saboh rumoh dan teupeubeubaih nibak buet-buet gobnyan. Yotam aneuëk agam gobnyan geupeurintah rakyat sibagoe waki geuh.
6 Kisah nyang laén keuhai Raja Uzia ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
7 Uzia meuninggai donya dan teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja di Banda Nabi Daud. Yotam aneuëk agam gobnyan jeuet keu raja keugeunantoe gobnyan.
8 Nibak thon nyang keu lhée ploh lapan geumat keurajeuen lé Raja Uzia ateueh Yehuda, Zakharia bin Yerobeam II jeuet keu raja Israel nyang geumat peurintah di Samaria nam buleuen treb jih.
9 Saban lagée raja-raja nyang mat peurintah sigohlom nyan, gobnyan pi meudesya ubak TUHAN. Gobnyan geuseutôt buet nyang jeuhet nyang geupeubuet lé Raja Yerobeam I, nyang ka geupeujeuet Israel meudesya.
10 Salum bin Yabes meukomplot keuneuk jilawan Raja Zakharia, dan jipoh maté gobnyan di Yibleam, dan laju jeuet keuraja geunantoe gobnyan.
11 Deungon lagéenyan teuka kheueh peue nyang ka geupeujanji lé TUHAN ubak Raja Yehu bahwa aneuëk cucoe gobnyan sampoe ubak keuturonan nyang keupeuet teuma jeuet keu raja Israel. Kisah nyang laén keuhai Raja Zakharia, na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
13 Nibak thon nyang keu lhée ploh sikureueng geumat keurajeuen lé Raja Uzia ateueh Yehuda, Salum bin Yabes jeuet keu raja Israel. Gobnyan geumat peurintah di Samaria cit sibuleuen
14 sabab Menahem bin Gadi jijak nibak Tirza u Samaria, laju jipoh maté Salum, dan jeuet keuraja geunantoe gobnyan.
15 Watée teungoh jijak nibak Tirza nyan, lé Menahem jipeuhanco sapansapa banda Tifsah meunan cit deungon daerah-daerah nyang na bansilingka nyan, meunan cit peunduduek nyang na disinan pi habéh geupoh hana nyang tinggai, sabab bandanyan hana jitem meunyeurah ubak geuhnyan, inong-inong mume nyang na lam bandanyan geuprah pruet. Kisah nyang laén keuhai Raja Salum, meunan cit keuhai komplotan gobnyan, ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
17 Nibak thon nyang keu lhée ploh sikureueng keurajeuen Raja Uzia ateueh Yehuda, Menahem bin Gadi jeuet keu raja Israel, dan geumat peurintah di Samaria na siploh thon treb jih.
18 Siumu udeb gobnyan meudesya ubak TUHAN sabab geuseutôt buet Raja Yerobeam I, nyang teupeujeuet ureuëng Israel meudesya.
19 Watée Pul raja Asyur jijak prang Israel, lé Menahem geujok keu gobnyan 34.000 kilogram pirak mangat gobnyan geutulông peukong keurajeuen Menahem ateueh Israel.
20 Cara Menahem meuteumé péng nyan na kheueh gobnyan geupaksa ureuëng-ureuëng kaya di Israel mangat jijok limong ploh péng pirak tieb-tieb ureuëng. Lé sababnyan Pul geutinggai nanggroe nyan dan geuwoe nanggroe geuh keudroe.
21 Kisah laén keuhai Raja Menahem na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
22 Gobnyan meuninggai donya dan laju teukubu, dan Pekahya aneuëk gobnyan teubaiát jeuet keu raja geunantoe gobnyan.
23 Nibak thon keu limong ploh keurajeuen Raja Uzia ateueh Yehuda, Pekahya bin Menahem jeuet keu raja Israel dan geumat peurintah di Samaria dua thon treb jih.
24 Gobnyan meudesya ubak TUHAN sabab geuturot buet nyang jeuhet nyang geupeubuet lé Raja Yerobeam I, nyang peujeuet ureuëng Israel meudesya.
25 Sidroe lamkawan uléebalang gobnyan, na kheueh Pekah bin Remalya, jimeukumplot deungon ureuëng Gilead nyang le jih na
50 droe. Dan lam saboh kuta nibak meuligoe di Samaria awaknyan jipoh maté Pekahya meusajan ngon dua teuk nyang laén nyang nan jih Argob dan Arye. Lheuehnyan Pekah jeuet keuraja geunantoe Pekahya.
26 Kisah laén keuhai Raja Pekahya na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
27 Nibak thon nyang keu limong ploh dua keurajeuen Raja Uzia ateueh Yehuda. Pekah bin Remalya jeuet keu raja Israel. Gobnyan geumat peurintah di Samaria
20 thon treb jih.
28 Gobnyan meudesya ubak TUHAN sabab gobnyan geuseutôt buet Raja Yerobeam I nyang geupeujeuet Israel ka meudesya.
29 Watée peumeurintah Pekah nyan, Tiglat-Pileser raja Asyur geureubot banda Iyon, Abel-Bet-Maakha, Yanoah, Kedes, Hazor, daerah Gilead, Galilea dan Naftali. Peunduduek nyang na disinan teuangkot cit sibagoe ureuëng keunong teuen u Asyur.
30 Bak thon nyang keudua ploh watée keurajeuen Raja Yotam bin Uzia ateueh Yehuda, Hosea bin Sela ka meukomplot keuneuk jilawan Raja Pekah dan laju jipoh maté gobnyan, lé sababnyan teuma geuhnyan laju jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
31 Kisah nyang laén keuhai Raja Pekah ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Israel.
32 Nibak thon nyang keudua watée keurajeuen Raja Pekah bin Remalya ateueh Israel, Yotam bin Uzia jeuet keuraja Yehuda.
33 Nibak watéenyan gobnyan na umu 25 thon dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem 16 thon treb jih. Ma gobnyan Yerusa binti Zadok.
34 Yotam geumeubuet nyang paleng mangat até TUHAN, saban cit lagée ureuëng syiek gobnyan Raja Uzia.
35 Teuma sayang that, teumpat-teumpat gob seumah dewa hana geupeuhanco, lé sababnyan rakyat teutab jimeukeureubeuen dan jitot keumeunyan nibak teumpat nyan. Yotam kheueh nyang peudong babah Pintoe Geureubang Utara di Baét TUHAN.
36 Nibak peumeurintahan Yotam, TUHAN ka geupeuphon kirém Rezin raja Siria dan Pekah raja Israel keuteujak prang Yehuda. Kisah nyang laén keuhai Raja Yotam na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
38 Gobnyan meuninggai donya dan teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja nibak Banda Nabi Daud. Ahas aneuëk gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
Chapter 16
Nibak thon nyang keu tujoh blaih keurajeuen Raja Pekah bin Remalya ateueh Israel, Ahas bin Yotam jeuet keuraja Yehuda.
2 Watéenyan gobnyan na umu 20 thon dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem 16 thon treb jih. Gobnyan hana geuseutôt teuladan nyang gét nibak Nabi Raja Daud, indatu gobnyan, teuma nyang geupeubuet nyang hana galak até TUHAN, Po teu Allah gobnyan.
3 Gobnyan udeb lagée raja-raja Israel, dan geupeuseumah aneuëk gobnyan nyang agam sibagoe keureubeuen ubak dewa, meunurot keubiasaan brok ureuëng-ureuëng nyang ka geu-use lé TUHAN nibak nanggroe Kanaan watée ureuëng Israel jitamong lam nanggroe nyan.
4 Ahas geupeuseumah keureubeuen dan geutot keumeunyan nibak teumpat-teumpat gob seumah dewa di gunong-gunong dan jimiyueb-miyueb bak kayée nyang luhu.
5 Nibak watéenyan raja Edom jikuasa lom banda Elat dan jiuse ureuëng-ureuëng Yehuda nyang na tinggai disinan. Ureuëng-ureuëng Edom óh lheuehnyan teuka dan tinggai teutab di banda nyan trok nibak uroenyoe. Bak watéenyan cit teuma Rezin raja Siria dan Pekah raja Israel jijakprang dan jikeupong Yerusalem, teuma hana hase jipeutaloe Ahas.
7 Ahas geukirém utosan ubak Tiglat-Pileser raja Asyur deungon peusan lagéenyoe, "Ulôn namiet droeneueh nyang seutia; lé sababnyan, ulôn meulakée neuteuka dan neupeuseulamat kheueh ulôn nibak raja Siria dan raja Israel nyang teungoh jiprang ulôn."
8 Ahas geucok laju méuh ngon pirak nyang na lam Baét TUHAN, meunan cit deungon atra nyang na lam meuligoe geucok cit teuma, atranyan laju geukirém ubak raja Asyur sibagoe hadiah gobnyan.
9 Raja Tiglat-Pileser geuteurimong peue nyang geulakée lé raja Ahas nyan, deungon nyan teuma laju geuprang dan geureubot Damsyik. Bubena peunduduek banda nyan laju geudroeb dan geuba sibagoe ureuëng nyang teuteuen dan geuba laju u Kir, dan raja jih, na kheueh Raja Rezin, geupoh maté.
10 Watée Raja Ahas geujak u Damsyik keugeujak meurumpok ngon Raja Tiglat-Pileser, laju geukalon na miseubah lam banda nyan. Laju geukirém ubak Teungku Imeum Uria di Yerusalem cuntoh miseubah nyan deungon ukoran nyang paih dan teupeureunci that.
11 Lé sababnyan teuma Uria laju geupeudong saboh miseubah saban that lagée cuntoh meunan cit ukoran jih nyang ka geuteurimong nyan, atranyan seuleusoe sigohlom Ahas trok geugisa.
12 Watée Ahas ka trok nibak Damsyik, laju geukalon lé Ahas bahwa miseubah nyan ka seuleusoe.
13 Ateueh miseubah nyan laju geupeuseumah keureubeuen beulatang meunan cit deungon keureubeuen gandom. Meunan cit geuleng teuma keureubeuen ié anggô ngon keureubeuen darah nibak keureubeuen peudamé ateueh miseubah nyan.
14 Ahas geukalon bahwa miseubah peurunggu nyang teupeukhusos keu TUHAN nyang na teuduek lamkawan Baét TUHAN deungon miseubah gobnyan nyang barô. Lé sababnyan miseubah peurunggu nyan laju geupinah nibak keue Baét TUHAN u blaih utara miseubah gobnyan nyang barô.
15 Lheueh nyan laju geupeugah ubak Uria, "Peuguna kheueh miseubah ulôn nyang rayeuk nyoe keuteumpat keureubeuen beungoh ngon keureubeuen malam nyang geupeuseumah lé raja ngon rakyatba, dan rô disinan keureubeuen anggô nibak rakyat. Rô kheueh laju ateueh miseubah nyan darah mandum beulatang nyang teupeuseumah. Dan miseubah peurunggu nyang awai nyan bah kheueh ulôn nyang peuguna keungon lôn lakée peutunyok ubak areuwah-areuwah."
16 Uria geupeubuet banmandum peue-peue nyang geupeurintah lé raja nyan.
17 Lheueh nyan Ahas laju geureuloih geuritan-geuritan peurunggu nyang teupeuguna lam Baét TUHAN, dan geuleukang laju guci-guci nyang na bak geuritan nyan. Beujana peurunggu nyang rayeuk nyang na ateueh rueng dua blaih boh leumô peurunggu nyan geucok cit dan geukeubah laju ateueh keunaleueng batée.
18 Dan keu geupeumangat até raja Asyur, Ahas geureuloih teuma balairung raja nyang na lam Baét TUHAN, dan geutôb laju pintoe tamong nyang teupeukhusos keu raja.
19 Kisah laén keuhai Raja Ahas na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
20 Ahas meuninggai dan teupeukubu nibak lampôh jrat raja-raja lam Banda Nabi Daud. Hizkia aneuëk gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
Chapter 17
Nibak thon nyang keudua blaih keurajeuen Raja Ahas ateueh Yehuda, Hosea bin Ela jeuet keuraja Israel, dan gobnyan geumat peurintah di Samaria sikureueng thon treb jih.
2 Gobnyan meudesya ubak TUHAN, teuma desya gobnyan hana saban le jih ngon desya-desya raja-raja Israel nyang ka geumat peurintah sigohlom gobnyan.
3 Gobnyan jiprang dan jipeutaklok lé Salmaneser raja Asyur, lé sababnyan teuma gobnyan tieb-tieb thon harôh geubayeue upeti ubak raja Asyur nyan.
4 Teuma nibak saboh watée, Hosea geukirém utosan ubak So sidroe raja nanggroe Meusé keugeulakée bantu. Deungon nyan teuma Hosea hana geubayeue le upeti tieb-tieb thon keu raja Asyur. Watée Salmaneser jiteupeue buet Hosea nyan, le gobnyan laju geudroeb Hosea dan geupeutamong lam glab.
5 Óh lheuehnyan Salmaneser raja Asyur jijakprang Israel laju jikeupong Samaria. Bak thon nyang keu lhée banda nyan jikeupong,
6 -- na kheueh thon nyang keusikureueng keurajeuen Hosea -- Salmaneser jireubot Samaria. Bubena ureuëng Israel laju jiangkot u Asyur sibagoe tawanan prang. Siladum nibak awaknyan jikeubah di banda Halah, siladum teuk bak binéh Krueng Habor nibak wilayah Gozan, dan siladum teuk nibak banda-banda di nanggroe Madai.
7 Samaria taklok sabab ureuëng Israel ka meudesya ubak TUHAN, Po teu Allah awaknyan, nyang ka peuseulamat awaknyan nibak raja Meusé, dan geuba awaknyan peuteubiet nibak nanggroe nyan. Awaknyan jiseumah ilah-ilah laén
8 dan jiseutôt keubiasaan nyang jipeubuet lé bansa-bansa nyang ka geu-use lé TUHAN watée bansa Israel maju jijakprang bansa-bansa nyan. Bansa Israel jiseutôt adat istiadat nyang ka jipeuteutab lé raja-raja Israel,
9 dan jipeubuet hai-hai nyang hana geugalak lé TUHAN, Po teu Allah awaknyan. Awaknyan jipeudong teumpat-teumpat teuseumah dewa nibak banmandum banda awaknyan, bahnyan lam banda ubit meunan cit lam banda rayeuk.
10 Di ateueh tieb-tieb bukét, dan dimiyueb tieb-tieb bak kayée nyang luhu, awaknyan jipeudong tugu-tugu dan patong-patong Dewi Asyera.
11 Meunan cit awaknyan jitot keumeunyan nibak mandum miseubah keu dewa, lagée keubiasaan bansa-bansa nyang ka geu-use lé TUHAN nibak nanggroe Kanaan. Awaknyan jiseumah beurala, bahpi TUHAN ka geutam awaknyan. Banmandum buet-buet awaknyan nyang jeuhet ka jipeuteuka meureuka TUHAN.
13 TUHAN laju geukirém utosan-utosan dan nabi-nabi Gobnyan ubak umat Israel dan Yehuda keu geupeusampoe peuingat Gobnyan lagéenyoe: "Tapiôh kheueh bak buet nyang jeuhet dan gata taát kheueh ubak peurintah dan huköm nyang ka Ulôn bri ubak indatu gata dan ubak gata meulalu nabi-nabi, hamba-hamba Ulôn nyan."
14 Teuma Israel dan Yehuda hana jitem deungoe. Awaknyan kreueh ulée lagée indatu awaknyan nyang hana jipatéh ubak kheun TUHAN, Po teu Allah awaknyan.
15 Israel dan Yehuda hana jitem taát ubak peue-peue nyang geupeurintah lé TUHAN dan hana seutia ubak janji-janji nyang ka geupeugét ngon indatu gobnyan. Awaknyan hana jipako peue-peue nyang geuseugah lé TUHAN, teuma teutab jimeuiébadat ubak beurala-beurala nyang hana meuguna, deungon nyan teuma awaknyan keudroe pih ka hana meuguna. Awaknyan jiseutôt teuladan ubak bansa-bansa nyang na bansikeulileng awaknyan, bahpi TUHAN ka geutam.
16 Awaknyan ji-iengkeue ubak banmandum huköm TUHAN, Po teu Allah awaknyan, dan jipeugét dua boh leumô logam keu jiseumah. Awaknyan jipeugét patong Dewi Asyera, jiseumah bintang-bintang dan meuiébadat ubak Dewa Baal.
17 Awaknyan jipeuseumah aneuëk-aneuëk droe jih sibagoe keureubeuen nyang teutot keu dewa. Awaknyan jipeuguna iéleumé gaéb dan jilakée peutunyok ubak tabib-tabib nyang hase meugubongan ngon areuwah-areuwah. Awaknyan keubit jumot that bak jipeubuet hai-hai nyang hana meukeunong bak até TUHAN
18 lé sababnyan Gobnyan beungéh that-that ubak awaknyan dan hana geupakoe le keu awaknyan. Gobnyan ka geuböih awaknyan nibak tanoh nyang ka geubri keu awaknyan; nyang na tinggai na kheueh keurajeuen Yehuda.
19 Ureuëng-ureuëng Yehuda pih hana taát ubak huköm-huköm TUHAN, Po teu Allah awaknyan. Awaknyan jiseutôt buet-buet nyang lazem jipeubuet lé ureuëng Israel,
20 lé sababnyan teuma TUHAN hana geuaku le banmandum umat Israel. Gobnyan geuhuköm dan geujok awaknyan ubak musoh-musoh awaknyan nyang keujam. Gobnyan hana le geupakoe awaknyan, teuma geuböih awaknyan nibak tanoh nyang ka geujok keu awaknyan.
21 Óh ka lheueh TUHAN geupeupisah ureuëng Israel nibak Yehuda, ureuëng Israel laju geubaiát Yerobeam bin Nebat jeuet keuraja awaknyan. Dan Yerobeam geupeujeuet awaknyan jitinggai TUHAN dan geupeubuet desya-desya nyang rayeuk.
22 Awaknyan jiseutôt teuladan Yerobeam dan teutab jipeubuet banmandum desya nyang jipeubuet nyan,
23 akhé jih TUHAN hana geupakoe lé keu awaknyan, teuma geuböih awaknyan nibak tanoh nyang geujok keu awaknyan. Hainyan teujadi paih lagée peuingat TUHAN nyang geubri keu awaknyan meulalu hamba-hamba Gobnyan, nabi-nabi. Meunan kheueh ureuëng Israel jiba ubak teumpat böih di Asyur, dan disinan kheueh awaknyan tinggai sampoe uroenyoe.
24 Sibagoe geunantoe ureuëng Israel nyang ka jiba ubak teumpat böih nyan, raja Asyur laju geukeubah nibak banda-banda Samaria ureuëng Babel, Kuta, Awa, Hamat, dan Sefarwaim. Ureuëng-ureuëng nyan jiduek nibak banda-banda nyan dan tinggai teutab disinan.
25 Watée phon-phon that awaknyan tinggai disinan awaknyan hana jihoreumat TUHAN; nyang kheueh sababjih TUHAN geupeutreun singa-singa juah keujijab siladum nibak awaknyan.
26 Na ureuëng jijak peugah ubak raja Asyur bahwa ureuëng-ureuëng nyang geukeubah di banda-banda di Samaria hana jituri ubak huköm-huköm dewa nanggroe nyan. Nyang kheueh sabab jih dewa jipeutreun singa keujijak kab awaknyan.
27 Nyang kheueh sabab jih raja Asyur geupeurintah ubak sidroe teungku imeum lamkawan ureuëng tawanan nyang ka teuböih u Asyur, jikirém lom u Samaria. "Yue jihnyoe mangat jiwoe dan teutab tinggai di nanggroe nyan mangat jihnyan jeuet jipeurunoe ureuëng-ureuëng keuhai huköm-huköm dewa nanggroe nyan," kheun raja.
28 Dan sidroe teungku imeum Israel nyang jiangkot nibak Samaria u Asyur, laju jiwoe dan tinggai di Betel. Disinan gobnyan geupeurunoe rakyat pakriban cara jih teuseumah TUHAN.
29 Teuma ureuëng-ureuëng nyang tinggai di Samaria nyan teutab jipeugét beurala-beurala jih keudroe dan jikeubah lam kuil-kuil nyang ka jipeudong lé ureuëng Israel nyang yoh watée ilée tinggai di banda nyan. Tieb-tieb saboh kawöm jipeugét beurala keudroe nibak banda nyang awaknyan duek:
30 Ureuëng Babel jipeugét Dewa Sukot-Benot, ureuëng Kuta jipeugét patong Nergal, ureuëng Hamat patong Asima,
31 ureuëng Awa jipeugét patong Nibas dan Tartak, dan ureuëng Sefarwaim jipeuseumah aneuëk-aneuëk awaknyan sibagoe keureubeuen nyang teutot keu Dewa Adramelekh dan Anamelekh.
32 Seulaén jiseumah dewa-dewa nyan, awaknyan jiseumah cit TUHAN. Awaknyan jipiléh lamkawan droejih keudroe meubagoe ureuëng keumeutugaih sibagoe teungku imeum dan mangat jipeuseumah keureubeuen bak kuil-kuil beurala.
33 Teuma, awaknyan jiseumah TUHAN, dan jiseumah cit dewa-dewa awaknyan keudroe, lagée adat istiadat nyang na lam nanggroe awaknyan.
34 Trok nibak uroenyoe awaknyan mantong jipeubuet adat istiadat droe jih keudroe. Awaknyan hana meuiébadat ubak TUHAN dan hana teuma jitaát ubak huköm-huköm dan peurintah-peurintah nyang teubri ubak keuturonan Nabi Yakub, nyang teuboh deungon nan Israel.
35 TUHAN ka geupeugét peujanjian lagée teupeugah nyoe ngon umat Israel, "Bék meuiébadat ubak ilah-ilah nyang laén; bék sujut teuseumah awaknyan dan teupeutimang awaknyan, atawa teupeuseumah keureubeuen keu awaknyan.
36 Horeumat kheueh Ulôn, TUHAN, nyang ka teuba gata teupeuteubiet nibak nanggroe Meusé deungon kuasa nyang rayeuk; seumah kheueh Ulôn dan peuseumah kheueh keureubeuen keu Ulôn.
37 Taát kheueh ubak huköm-huköm dam peurintah-peurintah nyang ka Ulôn tuléh keu gata. Bék meuiébadat ubak ilah-ilah laén,
38 dan bék tuwoe ubak janji Ulôn deungon gata.
39 Taát kheueh ubak Ulôn, TUHAN Po teu Allah gata, deungon nyan Ulôn teuma Lôn peubeubaih gata nibak musoh-musoh gata."
40 Teuma peunduduek Samaria nyan teutab hana jitem deungoe awaknyan; awaknyan teutab jimumat ubak adat istiadat jih keudroe.
41 Teuma, awaknyan jiseumah TUHAN, teuma jiseumah cit beurala-beurala awaknyan. Trok ánjinoe pih keuturonan awaknyan mantong jipeubuet hainyan.
Chapter 18
Nibak thon nyang keu lhée keurajeuen Raja Hosea bin Ela ateueh Israel, Hizkia bin Ahas jeuet keuraja Yehuda.
2 Bak watéenyan gobnyan nan umu 25 thon dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem 29 thon treb jih. Ma gobnyan na geuh Abia binti Zakharia.
3 Hizkia geupeubuet buet nyang paleng mangat até TUHAN saban lagée Raja Nabi Daud indatu gobnyan.
4 Gobnyan geupeuhanco bubena teumpat seumah dewa, dan geureuloih banmandum tugu-tugu dan geupeurusak patong-patong Dewi Asyera. Meunan cit geupeuhanco teuma uleue peurunggu nyang geupeugét lé Nabi Musa nyang teuboh nan Nehustan. Sabab, trok bak uroenyan ureuëng Israel mantong jitot keumeunyan dan jihoreumat ubak uleue peurunggu nyan.
5 Lamkawan bandum Raja Yehuda, bah nyang yoh gohlom meunan cit óh ka lheueh Hizkia, hana nyang lagée gobnyan. Gobnyan peucaya ubak TUHAN, Po teu Allah Israel,
6 dan seutia ubak Gobnyan. Hántom na gobnyan geulawan TUHAN. Banmandum peurintah TUHAN nyang geubri meulalu Nabi Musa, geutaát that lé Hizkia deungon bit-bit taát.
7 Nyang kheueh sabab jih TUHAN teutab geutulông gobnyan sampoe gobnyan meuhase lam peue-peue mantong useuha geuh. Gobnyan beurontak ateueh raja Asyur, dan hana geutem taklok ubak gobnyan.
8 Gobnyan geupeutaloe ureuëng Filistin, dan geureubot teumpat tinggai awaknyan, phon nibak gampông nyang paleng ubit sampoe ubak banda nyang paleng rayeuk, jitamong cit Gaza dan wilayah nyang na bansikeulileng nyan.
9 Nibak thon nyang keupeuet lam keurajeuen Hizkia, na kheueh thon nyang keutujoh keurajeuen Hosea ateueh Israel, Salmaneser raja Asyur jijak prang Israel dan jikeupong Samaria.
10 Óh ka lheueh jikeupong na lhée thon treb jih, Samaria rhot lam jaroe raja Asyur. Nyan na jih nibak thon nyang keunam keurajeuen Hizkia, dan thon nyang keu sikureueng keurajeuen Hosea.
11 Lheueh nyan Asyur laju jiba rakyat Israel u Asyur sibagoe ureuëng nyang teuteuen; siladum nibak awaknyan jipeuduek di banda Halah, siladum teuk tô ngon Krueng Habor lam wilayah Gozan, dan siladum teuk lam banda-banda di nanggroe Madai.
12 Samaria rhot sabab ureuëng Israel hana jitaát ubak TUHAN, Po teu Allah awaknyan. Awaknyan ji-iengkeue ubak janji nyang ka geupeugét lé TUHAN ngon awaknyan, dan awaknyan banmandum ji-iengkeue ubak peurintah Nabi Musa, hamba Gobnyan. Awaknyan hana jitem deungoe dan hana jitem seutôt.
13 Nibak thon nyang keu peuet blaih keurajeuen Hizkia raja Yehuda, banda-banda Yehuda nyang meupageue ngon kuta jiprang dan jipeutaloe lé Sanherib, raja Asyur.
14 Dan ubak Sanherib nyang na di Lakhis, lé Hizkia laju geukirém haba lagée nyoe, "Ulôn ka meusalah. Lé sababnyan, ulôn lakée, Amphon piôh kheueh bék Amphon prang le kamoe. Banmandum nyang Amphon lakée teuma kamoe bri." Sanherib jijaweueb bahwa Hizkia harôh geukirém keu gobnyan 10.000 kilogram pirak, dan 1.000 kilo gram méuh.
15 Lé sababnyan, banmandum méuh nyang na lam Baét TUHAN meunan cit nyang na lam kaih meuligoe geukirém lé Hizkia ubak Sanherib.
16 Méuh nyang na nibak pintoe-pintoe Baét TUHAN meunan cit nyang ka geupasang lé Hizkia nibak ambang-ambang pintoe nyan pih geucok dan geukirém ubak Sanherib.
17 Teuma raja Asyur nyan jikirém teuma saboh pasokan rayeuk that nyang na di Lakhis nyang pimpénan lhée droe peuwira manyang, na kheueh sidroe panglima, sidroe tukang peujieb ié, dan sidroe teuk ulée kawai raja. Óh ka trok lam banda nyan awaknyan laju jicok teumpat lam ladang, nyang teuboh nan Ladang Peunatu nyang tô that ngon lueng nyang ié ji-ile rot kulam nyang na di ateueh.
18 Lheuehnyan awaknyan jidumpek sira jitawök Raja Hizkia. Teuma lhée droe peugawée Hizkia jiteubit geujak meurumpok ngon awaknyan. Ban lhée droe peungawai nyan na kheueh Elyakim bin Hilkia ulée rumoh tangga meuligoe, Sebna, keurukon mulok neugahra, dan Yoah bin Asaf keurukon mulok meuligoe.
19 Sidroe lamkawan peuwira Asyur nyan jipeugah ubak awaknyan, "Jak peutrok kheueh laju ubak Hizkia haba raja Asyur lagéenyoe: 'Pakon gatanyoe tarasa droe teuh teuga?
20 Gata pike deungon haba hase gata gantoe siasat dan teunaga tantra? Soe kheueh nyang gata peubangga, sampoe gata tajeuet talawan Asyur?
21 Beutôi gata meuharab beujitulông lé Meusé, teuma hainyan saban cit deungon gata peuguna naleueng lakoe sibagoe tungkat; teuma tungkat nyan patah dan jaroe gata teutob. Meunan kheueh raja Meusé keu soe mantong meuharab ubak jihnyan.' "
22 Lheueh nyan jipeugah lom lé peuwira Asyur nyan, "Atawa mungken gata tapeugah bahwa gata meuharab ubak TUHAN, Po teu Allah gata? Watée Hizkia jipeurintah mangat jeuet ureuëng Yehuda dan Yerusalem beujimeuiébadat dikeue miseubah di Yerusalem, kon kheueh nyang jipeuhanco nyan miseubah dan teumpat-teumpat teuseumah ubak TUHAN keudroe?
23 Jinoe ateueh nan raja Asyur ulôn kujeuet meutaroh meunyoe keugata teujok 2.000 boh guda, pasti gata hana ureuëng sidubnyan le keu jipasang ateueh rhueng guda nyan!
24 Keu gata lawan peuwira kamoe nyang paleng ubit pih, gata kon imbang kamoe. Teuma gata teutab cit tameuharab nanggroe Meusé mangat jikirém bantuan geuritan prang dan pasokan meuguda!
25 Gata tapike kamoe prang dan kamoe peutaloe nanggroe deungon tan geutulông lé TUHAN? TUHAN keudroe kheueh nyang yue kamoe mangat kamoe jak prang dan kamoe peuhanco teuma!"
26 Lheueh nyan geupeugah lé Elyakim, Sebna, dan Yoah ubak peuwira nyan, "Teungku, neumeututoe mantong lam basa Aram ngon kamoe, kamoe muphom. Bék meututoe ngon basa Ibrani, eunteuk jideungoe lé rakyat nyang na ateueh beuton banda nyan."
27 Geuseuôt peuwira nyan, "Peu kheueh ubak gata dan raja gata mantong ulôn geukirém lé Asyur keuteupeu sampoe banmandum nyoe? Kon! Ulôn meututoe cit ubak rakyat nyang teungoh duek ateueh beuton nyan, nyang meusigoe deungon gata teuma tapajoh ék gata keudroe dan tajieb iék gata keudroe."
28 Óh lheuehnyan peuwira nyan jidong dan jidumpek lam basa Ibrani, "Deungoe kheueh nyoe peue nyang geupeugah lé raja Asyur:
29 'Bék tatem jipeungéut lé Hizkia; jihnyan hana hase jipeuseulamat gata.
30 Bék tadeungoe watée jibujuk keuteumeuharab ubak TUHAN. Bék gata pike TUHAN geupeuseulamat gata atawa geutam sipa-i Asyur keu jireubot banda gata.
31 Bék tadeungoe Hizkia. Ulôn raja Asyur, ulôn yue ubak gata mangat tateubiet nibak lam banda dan meunyeurah droe. Singoh jeuet gata pajoh boh anggô nibak lampôh gata keudroe, dan tapajoh boh ara nyang na nibak bak gata keudroe, dan gata jieb ié nyang na nibak mon gata keudroe,
32 sampoe ulôn kupinah gata ubak saboh nanggroe nyang saban ngon nanggroe gata keudroe. Disinan na lampôh anggô nyang jipeuhase anggô keu gata keudroe, dan na blang gandom nyang jipeuhase teupông gandom keu peunajoh gata. Lam nanggroe nyan na bak zaiton nyang le, minyéuk zaiton dan meulisan. Meunyoe gata taseutôt peue nyang ulôn yue ubak gata, gata teuma udeb, hana maté. Bék gata deungoe Hizkia! Jihnyan jipeungéut gata deungon jipeugah bahwa TUHAN teuma geupeuseulamat gata.
33 Peu kheueh ka lheueh na dewa bansa laén jipeuseulamat nanggroe jih nibak keukuasaan ulôn?
34 Dipat kheueh dewa-dewa nanggroe Hamat dan Arpad? Dipat kheueh dewa-dewa Sefarwaim, Hena, dan Iwa? Peu kheueh na nyang teuka jijak peuseulamat Samaria?
35 Dewa toh kheueh nyang ka lheueh jipeuseulamat nanggroe jih nibak keukuasaan ulôn? Panena mungken TUHAN hase geupeuseulamat Yerusalem?' "
36 Watée jideungoe nyan, peunduduek Yerusalem hana jijaweueb, sabab Raja Hizkia ka geupeurintah awaknyan seungab mantong.
37 Teuma, Elyakim, Sebna, dan Yoah geupriek peukayan gobnyan tanda seudeh that até, lheueh nyan laju geuwéh geujak peutrok ubak raja peue nyang ka jipeubuet lé uléebalang Asyur nyan.
Chapter 19
Watée Raja Hizkia geudeungoe laporan nibak ban lhée droe ureuëng nyan, gobnyan laju geupriek peukayan geuh dan geungui laju peukayan ija krong sibagoe tanda seudeh, lheuehnyan laju geujak u Baét TUHAN.
2 Óh lheuehnyan gobnyan geukirém Elyakim, ulée meuligoe, Sebna, seukeutaréh neugahra, dan teungku-teungku imeum nyang ka tuha-tuha, awaknyan geuyue jak meurumpok ngon Nabi Yesaya bin Amos. Awaknyan pih geungui ija krong.
3 Nyoe kheueh peusan Raja Hizkia nyang awaknyan peugah ubak Nabi Yesaya, "Uroenyoe uroe meudukacita, tanyoe jihuköm dan jihina. Tanyoe lagée inong nyang keuneuk peulahé aneuëk teuma ka habéh teunaga.
4 Raja Asyur ka jikirém sidroe peuwira manyang jih keujijak hina Po teu Allah nyang udeb. Pat tateupeue TUHAN Allah ka geudeungoe peue nyang jihina lé awaknyan, teuma geuhuköm awaknyan nyang ka jipeugah haba nyan! Lé sababnyan meudoá kheueh ubak Po teu Allah keu ureuëng-ureuëng geutanyoe nyang mantong udeb."
5 Óh ka lheueh geuteurimong peusan nibak Raja Hizkia nyan,
6 Nabi Yesaya laju geuyue ubak utosan nyan mangat jipeutrok peusan gobnyan lagéenyoe su jih, "TUHAN meufeureuman, Teungku Amphon bék teumakot peue-peue nyang ka jipeugah lé hamba-hamba raja Asyur nyan bahwa TUHAN hana geupeuleuh geutanyoe.
7 TUHAN teuma geupeujeuet raja Asyur jideungoe haba angén sampoe akhé jih jihnyan jiwoe u nanggroe jih keudroe, dan di nanggroe jih raja nyan jipoh maté."
8 Peuwira Asyur nyan meuteumé haba bahwa raja jih ka jitinggai Lakhis dan teungoh jimuprang jilawan banda Libna, hana jiôh nibak teumpat nyan. Dan jijak kheueh peuwira nyan keudeh keujijak meurumpok ngon raja jih nyan.
9 Raja Asyur ka jiteumé haba bahwa pasokan Meusé dimiyueb pimpénan Tirhaka raja Sudan teungoh jijak keuneuk jijak prang awaknyan. Lé sababnyan raja Asyur laju jikirém surat ubak Raja Hizkia raja Yehuda.
10 Lagée nyoe asoe surat nyan, "Bék keunong peungét lé janji Po teu Allah gata nyang gata peubangga nyan bahwa gata hana rhot lam jaroe ulôn.
11 Gata katadeungoe bahwa toh mantong nanggroe nyang jiprang lé Asyur, jipeuhanco sapan sapa. Bék tapike gata hana keunong!
12 Watée indatu lôn geupeuhanco banda Gozan, Haran, dan Rezef, dan geupoh maté ureuëng Eden nyang na tinggai di Telasar, hana meusaboh pi nibak dewa-dewa awaknyan nyang meuhase jipeuseulamat awaknyan.
13 Dipat kheueh raja-raja banda Hamat, Arpad, Sefarwaim, Hena, dan Iwa?"
14 Hizkia geuteurimong surat nyan nibak utosan, laju geubaca surat nyan. Óh lheuehnyan gobnyan geujak u Baét TUHAN, dan geuleueng laju surat nyan dikeue TUHAN,
15 lheueh nyan laju geumeudoá, "TUHAN, Po teu Allah Israel, nyang meuseumanyam di ateueh kerub, Droeneueh sidroe-droe Allah nyang meukuasa ateueh banmandum keurajeuen ateueh rhueng bumoe. Droeneueh kheueh nyang cebta langét ngon bumoe.
16 TUHAN, neungieng kheueh ateueh kamoe peue nyang teungoh kamoe rasa nyoe. Deungoe kheueh banmandum nyang jihina lé Sanherib keu Droeneueh, Po teu Allah nyang udeb!
17 Kamoe banmandum meuteupeue, ya TUHAN, bahwa raja-raja Asyur ka jai that-that jipeuhanco bansa-bansa dan jipeuhanco nanggroe awaknyan.
18 Dewa-dewa awaknyan jitot dan jipeuhanco, sabab dewa-dewanyan sagai-sagai hana meukuasa. Awaknyan na kheueh nyang teupeugét nibak kayée dan batée nyang jipeugét lé manusia.
19 Ya TUHAN, Allah kamoe, peuleueh kheueh kamoe nibak ureuëng-ureuëng Asyur nyan, mangat banmandum bansa ateueh rhueng donya nyoe jiteupeue bahwa Droeneueh kheueh Allah nyang Esa."
20 Óh lheuehnyan Nabi Yesaya geukirém peusan ubak Raja Hizkia na kheueh teujaweueb ateueh doá raja.
21 TUHAN meufeureuman, "Banda Yerusalem jipeukém dan jihina gata, Sanherib.
22 Na kah teupeue soe nyang gata teunak ngon gata hina nyan? Ulôn, Allah Israel, na kheueh Allah nyang suci! Sombong that-that sikeub gata ateueh Ulôn.
23 Gata takirém utosan keu gata meututoe nyang buhak bahwa deungon le jih geuritan prang gata bahwa gata ka tapeutaklhok gunong-gunong nyang manyang di Libanon. Gata tapeusombong droe bahwa gata katakôh bak-bak kayée ceumara jih nyang paleng manyang dan paleng ceudah meunan cit teubloih lam uteuen-uteuen nyang paleng le.
24 Meunan cit gata peubangga bahwa nyang kueh mon dan teujieb ié di nanggroe-nanggroe aséng, dan meunan cit takheun bahwa sipa-i gata jibloh-bloh lam Krueng Nil sampoe tho kreng.
25 Peu kheueh gohlom na gata deungoe bahwa hainyan ka Ulôn reuncana yoh awai ilée? Dan jinoe hainyan Ulôn peubuet. Ulôn kheueh nyang jok keu gata keu gata peuhanco banda-banda meukuta sampoe tinggai rungka.
26 Ureuëng-ureuëng nyang tinggai disinan hana meudaya; awaknyan teukeujot dan teumakot raya. Awaknyan lagée naleueng di blang atawa naleueng nyang timoh ateueh bubong rumoh, nyang tho meunyoe teuyueb lé angén timu nyang seu-uem.
27 Teuma ulôn kuteupeue peue-peue mantong keuhai droe gata. Ulôn kuteupeue peue nyang gata peubuet dan ho nyang gata jak.
28 Ulôn kuteupeue bahwa gata beungéh that-that keu Ulôn, dan Ulôn ka Lôn deungoe keuhai sombong gata nyan. Jinoe Ulôn lat ceunawiét bak idong gata meunan cit babah gata Ulôn beukab ngon keukang, mangat jeuet gata Lôn tarek dan Lôn peuwoe lom rot jalan watée gata teuka."
29 Nabi Yesaya geukirém teuma peusan nyang lagée nyoe ubak Hizkia, "Nyoe kheueh nyang jeuet keu tanda nibak gata. Thon nyoe ngon thon ukeue manusia jipajoh wase gandom nyang timoh keudroe. Teuma óh lheuehnyan awaknyan jeuet jipula gandom dan anggô dan jipajoh keudroe hase jih.
30 Ureuëng Yehuda nyang mantong udeb teuma makmu lagée seunaman nyang lhok that ukeue jih dan jimuboh teuma.
31 Di Yerusalem dan di ateueh Gunong Sion na ureuëng-ureuëng nyang seulamat, sabab TUHAN ka geupeuteuntée bahwa hainyan teutab na.
32 Nyan kheueh nyang geupeugah lé TUHAN keuhai raja Asyur: 'Jihnyan hana jiteumé tamong u Yerusalem atawa jipeuleuh aneuk panah jih ubak banda nyan. Sipa-i-sipa-i nyang leungkab deungon peurisai hana nyang hase jitamong lam banda nyan, dan bansikeulileng nyan hana teuma teupeugét sineulob mangat jeuet teukeupong.
33 Raja Asyur teuma jiwoe rot jalan nyang jijak watée jiteuka, dan hana jiteumé tamong lam banda nyan. Ulôn, TUHAN, ka Lôn peugah haba.
34 Banda Yerusalem teuma Lôn bila dan Lôn lindong deumi keuhoreumatan Lôn keudroe dan deumi janji Ulôn deungon hamba Lôn Nabi Daud.' "
35 Malam nyan cit teuma Malaikat TUHAN geujak ubak khimah-khimah ureuëng Asyur, dan laju geupoh maté na 185.000 droe tantra. Óh singoh nyan banbeungoh that deuh laju manyét-manyét awaknyan ka teutiek-tiek disinan.
36 Lé sababnyan teuma jisurot kheueh Sanherib raja Asyur dan jiwoe u Niniwe.
37 Bak siuroe, watée jihnyan teungoh jimeuiébadat lam kuil Dewa Nisrokh, gobnyan laju jipoh maté ngon peudeueng lé Adramelekh dan Sarezer, aneuëk-aneuëk agam gobnyan. Óh lheuehnyan awaknyan laju jiplueng u nanggroe Ararat. Teuma, Esarhadon, aneuëk agam gobnyan nyang laén, jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
Chapter 20
Lam watéenyan Raja Hizkia rhot bak sakét jitimoh cumuét, sakét geuhnyan bit-bit brat that rab meuninggai donya. Nabi Yesaya bin Amos geujak saweue gobnyan dan geupeugah, "TUHAN geupeusan mangat Teungku Po neupeuberéeh banmandum urosan droeneueh, sabab Teungku Po hana jitem puléh. Hana treb le Teungku Po meuninggai donya."
2 Hizkia geupaleng bak beuton dan laju geumeudoá,
3 "TUHAN, ingat kheueh bahwa ulôn nyoe ka meungabdi ubak Droeneueh deungon seutia dan jujoe até. Ulôn sabe lôn useuha lôn seutôt peue kheun Droeneueh." Lheuehnyan Hizkia laju geumo meuweueh-weueh that.
4 Nabi Yesaya laju geutinggai Hizkia, teuma sigohlom gobnyan geuteubiet nibak leuen meuligoe, TUHAN geuyue gobnyan
5 woe ubak Hizkia, raja umat TUHAN, dan geupeutrok peusan nyoe, "Ulôn, TUHAN, Po teu Allah nyang jiseumah lé Nabi Daud indatu gata, ka Lôn deungoe doá gata dan Lôn kalon ié mata gata. Ulôn kupeupuléh gata, lusa gata tajak ubak Baét Ulôn.
6 Ulôn teuma Lôn tamah umu gata 15 thon teuk. Gata dan banda Yerusalem Ulôn peubeubaih nibak raja Asyur. Bandanyoe Ulôn lindong deumi keuhoreumatan Lôn keudroe dan deumi janji Ulôn deungon hamba Lôn Nabi Daud."
7 Lheueh nyan lé Nabi Yesaya laju geuyue labo boh ara nibak cumuét Raja Hizkia mangat gobnyan puléh.
8 Raja Hizkia geutanyong, "Peu kheueh tanda jih bahwa TUHAN geupeupuléh ulôn dan lusa ulôn jak u Baét TUHAN?"
9 Geujaweueb lé Nabi Yesaya, "TUHAN teuma geujok tanda ubak Teungku Po bahwa Gobnyan geupeupeunoh janji. Jinoenyoe, nyang toh kheueh nyang Teungku Po lakée: bubayang nibak peutunyok jeuem mata uroe nyang jipeugét le raja Ahas maju 10 garéh atawa jisurot 10 garéh?"
10 Geupeugah lé Hizkia, "Keuteupeugét bubayang nyan maju 10 boh garéh, mudah mantong. Lé sababnyan peugét kheueh jihnyan jisurot 10 boh garéh."
11 Nabi Yesaya laju geumeudoá ubak TUHAN, laju TUHAN geupeugét bubayang nyan jisurot 10 boh garéh nibak peutunyok jeuem mata uroe nyan.
12 Lam watéenyan raja Babel, na kheueh Merodakh-Baladan bin Baladan, jideungoe bahwa Raja Hizkia banpuléh nibak sakét. Lé sabab nyan gobnyan laju geukirém ureuëng geuh keujijak ba surat dan hadiah keu Hizkia.
13 Hizkia geusambot awaknyan dan laju geupeuleumah ubak awaknyan atra keukayaan gobnyan, lagée méuh, pirak, reumpah-reumpah dan minyéuk mangat bée, meunan cit banmandum peuleungkapan tantra. Hana meusapeue pih nyang teusöm bahnyan nyang na lam meuligoe meunan cit nyang na bansigom keurajeuen gobnyan, banmandum nyan geupeuleumah.
14 Óh lheuehnyan Nabi Yesaya meuhadab ubak raja Hizkia laju geutanyong, "Dipat teuka awaknyan? Peue jikheun lé awaknyan?" Geujaweueb lé Hizkia, "Awaknyan teuka nibak nanggroe Babel, nanggroe nyang jiôh that"
15 "Peue nyang jikalon lé awaknyan lam meuligoe?" geutanyong lé Nabi Yesaya lom. "Sigala-gala jih!" jaweueb Hizkia. "Hana meusapeue pih nyang na lam kaih beundahara meuligoe nyang hana ulôn peuleumah ubak awaknyan."
16 Laju geupeugah lé Nabi Yesaya ubak raja, "TUHAN meufeureuman bahwa
17 teuka watée jih banmandum keukayaan nyang na lam meuligoe gata meunan cit banmandum nyang ka jipeusapat lé indatu gata sampoe uroenyoe, jiba u Babel. Hana nyang tinggai.
18 Nibak aneuëk cucoe gata na nyang jicok dan jipeujeuet keu peugawée meuligoe keu jipeutimang raja Babel."
19 Geujaweueb lé Raja Hizkia, "Gét that cit peusan TUHAN nyang droeneueh peutrok keu ulôn." Gobnyan geujaweueb lagée nyan sabab geupike: "Asal keurajeuen ulôn teutab aman dan damé simantong ulôn udeb."
20 Kisah nyang laén keuhai Raja Hizkia, keuhai jasa-jasa keupahlawan gobnyan, dan pakriban gobnyan geupeugét kulam dan talo ié keuteupeuteuka ié lam banda, banmandum nyan na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
21 Raja Hizkia meuninggai donya, lheueh nyan Manasye aneuëk gobnyan teubaiát jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
Chapter 21
Manasye na umu 12 thon watée gobnyan teubaiát jeuet keu raja Yehuda, dan gobnyan geumat keurajeuen di Yerusalem 55 thon treb jih. Ma gobnyan nan geuh Hefzibah.
2 Manasye ka meudesya ubak TUHAN, sabab geuseutôt buet-buet nyang jeuhet nyang jipeubuet lé bansa-bansa nyang geu-use lé TUHAN nibak nanggroe Kanaan watée ureuëng Israel jitamong lam nanggroe nyan.
3 Teumpat-teumpat gob seumah dewa nyang ka geupeuhanco lé Hizkia yah gobnyan geupeudong lom teuma. Gobnyan geupeudong miseubah-miseubah keu teumpat iébadat Baal, dan teupeugét patong Dewi Asyera, lagée nyang ka geupeubuet lé Ahab raja Israel, meunan cit Manasye geuseumah bintang-bintang.
4 TUHAN ka lheueh meufeureuman bahwa Yerusalem na kheueh teumpat Gobnyan teuka dan teumpat iébadat ubak Gobnyan, teuma disideh, di Baét TUHAN, Manasye ka geupeudong miseubah-miseubah keu dewa-dewa.
5 Nibak bandua boh leuen miseubah nyan geupeudong teuma miseubah-miseubah keu teumpat seumah ubak bintang-bintang.
6 Aneuëk gobnyan geupeuseumah teuma sibagoe keureubeuen nyang teutot. Manasye geupeubuet cit praktek-praktek meudukun, nujum tukang keumalon, iéleumé gaéb, dan geulakée peutunyok ubak areuwah-areuwah. Gobnyan bit-bit meudesya that ubak TUHAN lé sababnyan TUHAN beungéh that-that ateueh geuh nyan.
7 Lambang Dewi Asyera geukeubah teuma didalam Baét TUHAN, padahai keuhai teumpat nyan TUHAN ka geupeugah ubak Nabi Daud dan Nabi Sulaiman aneuëk gobnyan, "Baét Ulôn dan banda Yerusalem nyoe, nyang ka Ulôn piléh nibak ban dua blaih boh wilayah sukée Israel, na kheueh teumpat nyang ka Lôn peuteuntée sibagoe teumpat iébadat ubak Ulôn.
8 Dan meunyoe umat Israel jitaát banmandum ubak peurintah Ulôn dan jiseutôt banmandum huköm-huköm nyang ka jibri lé Nabi Musa hamba Ulôn keu awaknyan, teuma Ulôn hana Lôn peubiyeu awaknyan ji-use nibak nanggroe nyang ka Ulôn jok ubak indatu awaknyan."
9 Teuma ureuëng Yehuda hana taát ubak TUHAN, dan Manasye ka jeuet keusabab awaknyan jipeubuet desya nyang leubeh jeuhet nibak desya-desya nyang ka jipeubuet lé bansa-bansa nyang geu-use lé TUHAN nibak Kanaan watée umat Israel jitamong lam nanggroe nyan.
10 Lé sababnyan, meulalu nabi-nabi, hamba-hamba TUHAN, TUHAN meufeureuman,
11 "Raja Manasye jeuhet lumpah na. Buet jihnyan jiôh leubeh jeuhet nibak buet ureuëng Kanaan. Deungon beurala-beurala nyang jipeugét nyan, ka jeuet keusabab ureuëng Yehuda jipeubuet desya.
12 Lé sababnyan, Ulôn, TUHAN Po teu Allah nyang jiseumah lé umat Israel, Ulôn peuteuka bala nyang paleng rayeuk ateueh Yerusalem dan Yehuda dan soe-soe mantong ureuëng nyang jideungoe keuhai nyan teukeujot raya.
13 Yerusalem teuma Lôn huköm lagée Lôn huköm Samaria dan Ahab raja Israel dan banmandum keuturonan jihnyan. Yerusalem Ulôn sampôh gleh lagée pireng nyang teurhah dan teubalek.
14 Ureuëng nyang mantong tinggai disinan Ulôn peujeuet keu peunajoh keu musoh-musoh jih, nyang cok banmandum atra awaknyan dan jisampôh mandum bubena lam nanggroe awaknyan.
15 Banmandum nyan teuma Ulôn peubuet ateueh umat Lôn sabab awaknyan meudesya ubak Ulôn dan jipeubeudôh beungéh Ulôn yoh phon indatu awaknyan jiteubiet lam nanggroe Meusé trok ubak uroenyoe."
16 Seulaén jipeujeuet ureuëng Yehuda meudesya ubak TUHAN deungon cara jiseumah beurala, Manasye pi ka jipoh maté jai that-that ureuëng nyang hana meusalah lé sababnyan darah kamirah ji-ile dipat mantong di Yerusalem.
17 Kisah nyang laén keuhai Raja Manasye, dan desya-desya nyang geupeubuet nyan, ka teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
18 Manasye meuninggai donya dan teupeukubu laju nibak lampôh jrat meuligoe, na kheueh taman Uza. Amon aneuëk agam gobnyan teubaiát jeuet keu raja keugeunantoe gobnyan.
19 Amon na umu 22 thon watée gobnyan teubaiát jeuet keu raja Yehuda dan gobnyan geumat peurintah dua thon treb jih. Ma gobnyan nan geuh Mesulemet binti Harus, ureuëng Yotba.
20 Saban lagée ureuëng syiek geuh, gobnyan pi meudesya ubak TUHAN.
21 Gobnyan geuseutôt peue-peue nyang geupeubuet lé ureuëng syiek geuh, dan geuseumah beurala-beurala nyang geuseumah lé ureuëng syiek geuh.
22 Gobnyan hana udeb meunurot nyang geulakée lé TUHAN, dan nyang paloe gobnyan geutinggai TUHAN, Po teu Allah nyang jiseumah lé indatu geuh.
23 Peugawée-peugawée Raja Amon ka sipakat keuneuk poh maté gobnyan nibak meuligoe.
24 Teuma lé rakyat Yehuda jipoh maté ureuëng-ureuëng poh maté Raja Amon nyan, laju jibaiát Yosia aneuëk gobnyan jeuet keu raja.
25 Kisah laén keuhai Raja Amon na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
26 Amon teupeukubu nibak lampôh jrat di taman Uza. Yosia aneuëk gobnyan teubaiát jeuet keu raja keugeunantoe gobnyan.
Chapter 22
Yosia meu-umu lapan thon watée gobnyan teubaiát jeuet keu raja Yehuda, dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem 31 thon treb jih. Ma gobnyan nan geuh Yedida binti Adaya, asai Bozkat.
2 Yosia geupeubuet buet nyang keubiet galak até TUHAN. Gobnyan geuseutôt Raja Nabi Daud indatu gobnyan, dan geutaát banmandum huköm Po teu Allah deungon sipeunoh até.
3 Raja Yosia na sidroe seukeutaréh neugahra nyang nan jih Safan bin Azalya, cucoe Mesulam. Nibak thon nyang keulapan blaih keurajeuen Raja Yosia, lé raja laju geupeutreun titah ubak seukeutaréh geuh lagéenyoe su jih, "Gata jak kheueh laju ubak Teungku Imeum Agong Hilkia nibak Baét TUHAN, dan gata lakée kheueh ubak gobnyan mangat jibri laporan keuhai jeumeulah péng nyang ka geupeusapat lé imeum nyang meutugaih nibak babah pintoe tamong Baét TUHAN.
5 Yue gobnyan mangat geujok péng nyan ubak mando nyang kawai buet nibak Baét TUHAN. Awaknyan harôh geupeuguna péng nyan keungon bayeue upah
6 bubena utoh kayée, utoh bangunan, dan utoh batée sira teubloe kayée ngon batée nyang peureulée.
7 Mando-mando nyang kawai buet nyan jujoe-jujoe that, lé sababnyan hana peureulée teulakée laporan tanggong jaweueb teupeuguna péng nibak awaknyan."
8 Safan laju geujak peusampoe peurintah raja nyan ubak Hilkia, lé Hilkia laju geupeugah ubak Safan bahwa gobnyan ka meuteumé kitab huköm-huköm TUHAN nibak Baét TUHAN. Hilkia geujok laju kitab nyan ubak Safan, lé Safan laju geubeuet kitab nyan.
9 Óh lheueh nyan Safan geugisa lom ubak raja sira geupeugah bahwa péng nyang teukeubah nibak Baét TUHAN ka teucok dan ka jijok lé hamba raja ubak mandum peungawai nyang meutugaih nibak Baét TUHAN.
10 Óh lheuehnyan Safan geupeugah, "Hilkia geujok kitab nyoe ubak ulôn." Dan lé Safan laju geubeuet kitab nyan dikeue raja.
11 Meunan geudeungoe asoe kitab nyan, lé raja laju geupriek-priek peukayan gobnyan sabab seudeh that.
12 Dan raja laju geujok peurintah nyoe ubak Imeum Hilkia, Ahikam bin Safan, Akhbor bin Mikha, Safan seukeutaréh neugahra, dan Asaya ajudan raja:
13 "Jak kheueh tanyong ubak TUHAN keu ulôn dan keu banmandum rakyat Yehuda keuhai asoe kitab nyoe. TUHAN beungéh keu geutanyoe sabab indatu tanyoe hana geupeubuet peurintah-peurintah peue-peue nyang na teutuléh lam kitab nyoe."
14 Dan geujak kheueh Hilkia, Ahikam, Akhbor, Safan dan Asaya geujak lakée peutunyok ubak sidroe inong nyang nan geuh Hulda. Gobnyan sidroe nabiah nyang tinggai nibak saboh gampông barô di Yerusalem. Lakoe gobnyan nan geuh Salum bin Tikwa, cucoe Harhas; gobnyan tukang peusaneut peukayan iébadat di Baét TUHAN. Óh ka lheueh Hulda geudeungoe peue nyang jipeugah lé awaknyan,
15 lé gobnyan laju geuyue awaknyan mangat jigisa ubak po raja dan geupeusampoe peue nyang geupeugah lé TUHAN nyan:
16 "Ulôn teuma Lôn huköm Yerusalem dan banmandum peunduduek lagée nyang teutuléh lam kitab lagée nyang ka geubeuet lé raja.
17 Awaknyan ka jitinggai Ulôn dan jipeuseumah keureubeuen keu ilah-ilah nyang laén. Banmandum nyang awaknyan peubuet ka jipeubeudôh meureuka Ulôn. Ulôn beungéh keu Yerusalem, dan beungéh Ulôn nyan hana hase jipeuseungab.
18 Teuma keuhai Raja Yosia, nyoe kheueh peusan Lôn, TUHAN Allah Israel, 'Óh ka lheueh gata deungoe peue nyang teutuléh lam kitab nyan,
19 gata meunyeusai dan tapeumiyueb droe dikeue Ulôn. Ulôn ka Lôn ancam keu Lôn huköm Yerusalem dan peunduduek jih. Ulôn peujeuet banda nyan saboh peumandangan nyang keubit that teumakot, dan nan Yerusalem teuma Lôn peujeuet keu nan kutokan. Teuma watée gata deungoe keuhai ancaman lôn nyan gata tamoe dan gata priek peukayan gata sibagoe tanda gata seudeh. Ulôn ka Lôn deungoe doá gata,
20 lé sababnyan huköman ateueh Yerusalem hana Ulôn peurhot simantong gata na udeb. Gata teuma meuninggai deungon damé.' " Lheueh nyan geuwoe kheueh utosan-utosan nyan ubak Po raja dan laju geupeusampoe peusan nyan.
Chapter 23
Raja Yosia geuhôi mandum peumimpén Yehuda dan Yerusalem.
2 Laju gobnyan geujak ngon awaknyan u Baét TUHAN, jiseutôt lé teungku-teungku imeum, lé nabi-nabi dan banmandum rakyat, bah nyang gasien meunan cit nyang kaya. Dikeue awaknyan mandum, bak binéh pilar nyang khusos keu raja, lheueh nyan raja laju geudong dan geubaca banmandum asoe kitab peujanjian nyang ka meuteumé nibak Baét TUHAN, lheueh nyan raja laju geupeugét peujanjian deungon TUHAN keu taát ubak Gobnyan, dan teupeubuet deungon sipeunoh até dan sigeunan jiwa banmandum peurintah dan huköm-huköm Gobnyan. Raja pi geumeujanji keu geupeupeunoh banmandum syarat-syarat peujanjian TUHAN ngon umat Gobnyan nyang na teutuléh lam kitab nyan. Banmandum rakyat meusajan-sajan jimeujanji keu jitaát ubak peujanjian nyan.
4 Óh lheueh nyan raja laju geubri peurintah ubak Teungku Imeum Agong Hilkia, keu teungku-teungku imeum peubantu dan keu peungawai-peungawai nyang meutugaih nibak babah pintoe Baét TUHAN, mangat teupeuteubit lam Baét TUHAN nyan mandum peukakah nyang teupeuguna keuteuseumah Baal, Dewi Asyera, dan bintang-bintang. Banmandum atranyan geutot lé Raja Yosia diluwa banda nyang tô ngon Pantôn Kidron, laju abée jih jiba u Betel.
5 Gobnyan geupeucat teungku-teungku imeum nyang ka jibaiát lé raja-raja Yehuda keu jimeutugaih nibak teumpat teuseumah dewa nyang na lam banda-banda Yehuda dan nyang na bansikeulileng Yerusalem; meunan cit keu teungku-teungku imeum nyang meutugaih jipeuseumah keureubeuen keu Baal, mata uroe, buleuen, planet dan bintang-bintang.
6 Patong Dewi Asyera laju teupeuteubiet lam Baét TUHAN, dan teuba laju u luwa banda nibak Pantôn Kidron. Disinan patong nyan laju teutot, adang jih teutôb sampoe halôh, dan abée jih laju teusipreuk ateueh jrat-jrat ureuëng maté.
7 Bilek-bilek nyang na lam Baét TUHAN nyang jipeuguna lé lunte-lunte kuil keujipeubuet lunte sibagoe peuseumahan keu dewa, nyan pih geupeuhanco. (Lam bilek nyan ureuëng-ureuëng inong jicumucôb ija keujingui watée jiseumah Dewi Asyera.)
8 Banmandum imeum nyang na tinggai lam banda-banda Yehuda geuyue lé Yosia mangat jijak u Yerusalem, dan meunan cit dipat mantong bansaboh Yehuda geupeukuto laju miseubah-miseubah dewa nibak teumpat imeum-imeum nyan ka jipeuseumah keureubeuen. Teungku-teungku imeum nyan hana jipeu idhin jipeuna iébadat di Baét TUHAN. Teuma awaknyan jeuet jipajoh ruti nyang hana meuragoe nyang teukeubah keu rakan-rakan awaknyan. Miseubah-miseubah nyang teupeukhusos keuteumpat peubuet seumah ubak dewa-dewa nyang tô ngon Geureubang Yosua, walibanda nanggroe nyan, laju teureuloih. Geureubang nyan na jih nibak blaih wie Geureubang Phon nibak rot tamong u banda.
10 Tofet, na kheueh teumpat teuseumah dewa di Pantôn Hinom, nyan pi teupeukuto. Deungon nyan hana le nyang hase jipeuseumah aneuëk-aneuëk jih sibagoe keureubeuen nyang teutot keu Dewa Molokh.
11 Banmandum guda nyang jipeukhusos lé raja-raja Yehuda keungon seumah ubak dewa mata uroe, nyan pi geuböih, dan geuritan-geuritan nyang teupeuguna watée teuseumah nyan laju geutot. (Geuritan-geuritan nyan na dileuen Baét TUHAN -- tô ngon babah pintoe geureubang -- hana jiôh nibak bilek-bilek teumpat tinggai Natan Melekh, sidroe ureuëng peugawée manyang.)
12 Miseubah-miseubah nyang jipeudong lé raja-raja Yehuda ateueh bubong nibak bilek-bilek Raja Ahas, nyan pi geupeuhanco. Meunan cit deungon miseubah-miseubah nyang jipeudong lé Raja Manasye nibak bandua boh leuen Baét TUHAN, geupeuhanco rata ngon tanoh lé Raja Yosia, atranyan laju geuböih u Pantôn Kidron.
13 Meunan cit deungon miseubah-miseubah nyang na nibak bagian timu Yerusalem, blaih u seulatan Bukét Keujeuhetan ka geupeunajih. Miseubah-miseubah nyan geupeudong lé Raja Nabi Sulaiman keu ngon seumah dewa-dewa nyang paleng luwat -- na kheueh Asytoret dewi bansa Sidon, Kamos dewa bansa Moab, dan Milkom dewa bansa Amon.
14 Tugu-tugu dewa dan patong Dewi Asyera laju geureuloih, dan tanoh teumpat tugu-tugu ngon patong-patong nyan teudong, laju geuseubée lé Yosia ngon tuleueng-tuleueng manusia.
15 Meunan cit gobnyan geupeurusak teumpat seumeumah di Betel nyang geupeudong lé Raja Yerobeam bin Nebat -- raja nyang ka jeuet keusabab ureuëng Israel jipeubuet desya. Lé Yosia laju geupeubeukah miseubah nibak teumpat seumah dewa nyan, dan laju geutot meusigoe ngon patong Dewi Asyera nyang na inan.
16 Óh lheuehnyan Yosia geupaleng, dan deuh laju geukalon na padum boh jrat di ateueh gunong. Lé gobnyan laju geuyue gob mangat jikueh kubu nyan, dan geupeuteubiet tuleueng-tuleueng nyang na disinan dan laju geutot nibak miseubah nyang teungoh tutong nyan. Meunan kheueh cara jih gobnyan geupeukuto miseubah nyan. Deungon nyan jeuet kheueh peue nyang ka geuramai lé nabi TUHAN yoh watée ilée, bak watée Raja Yerobeam geudong bak binéh miseubah nyan watée na saboh peurayaan. Óh lheueh nyan lé Raja Yosia geukalon lom na saboh teuk kubu nyang laén.
17 Laju gobnyan geutanyong, "Jrat soe nyoe?" Ureuëng-ureuëng Betel jijaweueb, "Nyan jrat sidroe nabi TUHAN nyang peureunah teuka keunoe nibak Yehuda, dan gobnyan geuramai hai-hai nyang ban mantong Teungku Amphon peubuet ateueh miseubah nyoe."
18 "Bék gata peukaru jrat nyan," peurintah raja. "Bah kheueh tuleueng-tuleueng gobnyan teutab na disinan, bék gata pinah!" Lé sabab nyan teuma tuleueng-tuleueng nabi nibak Yehuda nyan hana geupeukaru; meunan cit deungon tuleueng-tuleueng nabi nyang nibak Samaria nyang na teupeukubu disinan.
19 Nibak tieb-tieb banda di Israel, Raja Yosia geupeuhanco mandum teumpat-teumpat gobnyan seumah dewa nyang jipeudong lé raja-raja Israel, dan nyang ka jeuet keusabab TUHAN teuka meureuka. Peue nyang ka geupeubuet lé Raja Yosia di Betel, geupeubuet cit lagée nyan bagoe keu miseubah-miseubah laén nyang na bansaboh nanggroe Israel.
20 Banmandum teungku imeum nyang meutugaih nibak teumpat-teumpat gob seumah dewa geupoh maté ateueh miseubah teumpat teungku-teungku imeum nyan meutugaih. Dan nibak tieb-tieb miseubah nyan Yosia laju geutot bubena tuleueng-tuleueng manusia. Lheuehnyan barô kheueh geuwoe u Yerusalem.
21 Óh lheueh nyan Raja Yosia geupeurintah ubak rakyat mangat jipeuna uroe raya Paskah lagée nyang na teutuléh lam kitab Peujanjian deungon TUHAN, deungon lagéenyan awaknyan jihoreumat TUHAN, Po teu Allah awaknyan keudroe.
22 Yoh phon that bansa Israel jipeurintah lé pahlawan-pahlawan gohlom na raja Israel atawa raja Yehuda nyang jipeuraya uroe raya Paskah lagéenyan bagoe.
23 Teuma nibak thon nyang keulapan blaih keurajeuen Yosia nyan barô Paskah geupeuna lom di Yerusalem keu teuhoreumat TUHAN.
24 Keuteupeubuet huköm-huköm nyang teutuléh lam kitab nyang geuteumé lé Imeum Agong Hilkia nibak Baét TUHAN, banmandum tukang hôi areuwah dan tukang ramai geu-use lé Raja Yosia nyang na di Yerusalem dan nyang na bansaboh Yehuda, dan laju geuböih mandum dewa rumoh tangga, beurala, dan barang-barang nyang jipeuguna keuseumah ubak dewa-dewa.
25 Gohlom na raja lagée Raja Yosia nyang meungabdi ubak TUHAN deungon sipeunoh até geuh, dan hainyan geupeuleumah lam cara udeb dan buet-buet gobnyan, paih lagée banmandum huköm nyang na lam Kitab Nabi Musa. Óh ka lheueh Raja Yosia, hana le raja nyang lagée gobnyan.
26 Teuma buet Raja Manasye ka teupeubeudôh meureuka TUHAN ateueh Yehuda, dan beungéh Geuhnyan gohlom lon.
27 TUHAN meufeureuman, "Peue nyang ka Ulôn peubuet ateueh Israel, teuma Lôn peubuet cit ateueh Yehuda. Ureuëng Yehuda teuma Ulôn böih nibak nanggroe nyang ka Ulôn jok keu awaknyan. Ulôn teuma Lôn tulak Yerusalem, banda nyang Ulôn piléh, meunan cit Baét Ulôn nyoe, nyang meunurot kheun Ulôn jeuet keu teumpat iébadat ubak Ulôn."
28 Raja Yosia meuninggai watée geumuprang di Megido, gobnyan geujak prang Nekho, raja Meusé, nyang teungoh jimaju ngon pasokan jih keuneuk jijak tulông raja Asyur nibak binéh Krueng Efrat. Manyét Raja Yosia jicok lé tukang peungawai gobnyan laju jipeuwoe ngon geuritan u Yerusalem. Disinan gobnyan laju jipeukubu nibak lampôh jrat raja-raja. Lé rakyat Yehuda laju jipiléh dan jibaiát Yoahas aneuëk agam gobnyan jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan. Kisah nyang laén keuhai Raja Yosia na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda.
31 Yoahas na umu 23 thon watée gobnyan teubaiát jeuet keuraja Yehuda, dan gobnyan geumat keurajeuen di Yerusalem lhée buleuen treb jih. Ma gobnyan nan geuh Hamutal bin Yeremia asai nibak banda Libna.
32 Yoahas meudesya ubak TUHAN lagée indatu gobnyan.
33 Keurajeuen Yoahas tamat watée Nekho raja nanggroe Meusé jilawan gobnyan di Ribla, nibak daerah Hamat, dan jipaksa Yehuda mangat jibayeue upeti keu gobnyan nyang le jih 3.400 kilogram pirak dan 34 kilogram méuh.
34 Óh lheuehnyan Raja Nekho geubaiát aneuëk agam Yosia nyang nan jih Elyakim jeuet keuraja Yehuda, dan geu-ubah nan Elyakim jeuet keu Yoyakim. Yoahas jiwa u Meusé dan gobnyan meuninggai donya disinan.
35 Keu teubayeue upeti nyang jilakée lé raja Meusé, Raja Yoyakim geukuteb cukée nibak rakyat meunurot nyang ék jibayeue lé maséng-maséng ureuëng.
36 Yoyakim na umu 25 thon watée gobnyan jeuet keuraja Yehuda, dan gobnyan geumat keurajeuen di Yerusalem 11 thon treb jih. Ma gobnyan nan geuh Zebuda binti Pedaya asai nibak banda Ruma.
37 Yoyakim meudesya ubak TUHAN saban lagée indatu gobnyan.
Chapter 24
Watée keurajeuen Raja Yoyakim, Nebukadnezar raja Babel jiprang dan jipeutaklok Yehuda. Na lhée thon treb jih Yoyakim tundok ubak Nebukadnezar, teuma óh lheueh nyan gobnyan beurontak.
2 TUHAN laju geukirém geurombolan ureuëng-ureuëng meuseunjata nibak bansa Babel, Siria, Moab dan Amon keuteujak lawan Yoyakim dan teupeubinasa Yehuda, paih lagée peue nyang ka teupeugah meulalu nabi-nabi, hamba-hamba Gobnyan.
3 Keubiet hainyan teuma teujadi, sabab TUHAN ka geupeugah bahwa Yehuda teuböih nibak nanggroe nyang geubri lé TUHAN keu awaknyan. Awaknyan teuböih sabab banmandum desya nyang ka jipeubuet lé Raja Manasye;
4 nyang phon-phon that sabab gobnyan jipoh maté ateueh ureuëng-ureuëng nyang hana meusalah. TUHAN hana geutem peuamphon Manasye sabab buet-buet geuhnyan.
5 Bansaboh daerah, phon nibak Krueng Efrat sampoe trok ubak bataih nanggroe Meusé di siblaih utara nyang jitamong lam wilayah keurajeuen raja Meusé, jikuasa lé raja Babel. Lé sababnyan raja Meusé hántom lé geuteubiet nibak nanggroe geuh keugeujak muprang. Kisah nyang laén keuhai Raja Yoyakim na teucetet lam kitab Seujarah Raja-raja Yehuda. Óh ka lheueh Yoyakim meuninggai donya, aneuëk agam gobnyan nyang nan geuh Yoyakhin teubaiát jeuet keuraja keugeunantoe gobnyan.
8 Yoyakhin na umu 18 thon watée gobnyan teubaiát jeuet keuraja Yehuda, dan gobnyan geumat peurintah di Yerusalem lhée buleuen treb jih. Ma gobnyan nan geuh Nehusta binti Elnatan, asai Yerusalem.
9 Saban lagée ureuëng syiek gobnyan, Yoyakhin pi meudesya ubak TUHAN.
10 Nibak watée keurajeuen Yoyakhin, pasokan Babel nyang jipimpén lé peuwira-peuwira Nebukadnezar, jimaju jijak prang Yerusalem, dan laju jikeupong banda nyan.
11 Teungoh banda nyan teukeupong, Nebukadnezar keudroe geujak u Yerusalem,
12 dan lé Raja Yoyakhin meusajan ngon ma gobnyan, aneuëk-aneuëk gobnyan, peuwira-peuwira gobnyan meunan cit deungon peugawée-peugawée meuligoe meunyeurah ubak Nebukadnezar. Lheueh nyan Yoyakhin geutawan. Hai nyan teujadi nibak thon nyang keulapan keurajeuen Nebukadnezar.
13 Banmandum peukakaih méuh nyang geupeugét lé Raja Nabi Sulaiman keu Baét TUHAN, jipeurusak lé Nebukadnezar. Dan mandum barang-barang nyang meuyuem lam Baét nyan dan nyang na lam meuligoe jiba laju u Babel. Hainyan na paih lagée nyang ka geupeugah lé TUHAN sigohlom nyan.
14 Raja Yoyakhin, ma gobnyan, peurumoh-peurumoh gobnyan, peugawée-peugawée gobnyan, dan peumimpén-peumimpén Yehuda -- banmandum na 7.000 droe ureuëng nyang paleng meusyeuhu -- jiteun dan jiba u Babel. Meunan cit ureuëng-ureuëng nyang malem-malem bak buet dan teumpeun beuso na 1.000 droe, banmandum ureuëng-ureuëng teuga dan beuhe-beuhe keu jijak muprang. Ureuëng-ureuëng keuturonan raja, dan ureuëng-ureuëng meusyeuhu pih jiba cit teuma ubak teumpat böih -- mandum nyan na 10.000 droe. Rab banmandum ureuëng nyang na di Yerusalem jiba sajan; nyang tinggai na kheueh rakyat nyang paleng gasien.
17 Óh lheuehnyan Nebukadnezar geubaiát Matanya, apha Yoyakhin, jeuet keu raja Yehuda, dan geugantoe nan geuh jeuet keu Zedekia.
18 Zedekia na umu 21 thon watée gobnyan teubaiát jeuet keu raja Yehuda. Gobnyan geumat keurajeuen di Yerusalem 11 thon treb jih. Ma gobnyan nan geuh Hamutal, binti Yeremia asai nibak banda Libna.
19 Saban lagée Raja Yoyakim, Raja Zedekia meudesya cit ubak TUHAN.
20 TUHAN meureuka that keu peunduduek Yerusalem dan keu ureuëng-ureuëng Yehuda lé sababnyan gobnyan hana geupakoe le keu awaknyan.
Chapter 25
Óh lheuehnyan Zedekia beurontak ateueh Nebukadnezar raja Babel. Lé sababnyan Nebukadnezar deungon banmandum angkatan prang gobnyan teuka dan geujak prang Yerusalem bak tanggai siploh buleuen siploh nibak thon nyang keusikureueng keurajeuen Zedekia. Awaknyan jipeudong kuta diluwa banda, dan geupeudong beuton keuteukeupong,
2 dan hana piôh-piôh jikeupong banda nyan trok ubak thon nyang keu siblaih keurajeuen Zedekia.
3 Nibak tanggai sikureueng buleuen peuet thon nyan cit teuma watée bala musém deuk ka mupalo that sampoe rakyat ka hana le peunajoh meubacut pi,
4 kuta banda laju jidobrak lé musoh. Malam nyan, bahpi ureuëng Babel teungoh jikeupong banda nyan, banmandum sipa-i Yehuda laju jipeuplueng droe jikarat ubak Pantôn Yordan. Awaknyan jicok rot ueh meulalu taman meuligoe, laju jiteubiet rot babah pintoe geureubang nyang jipeuhubong nibak bandua boh beuton nibak teumpat nyan.
5 Teuma tantra Babel laju jipeucrok Raja Zedekia, dan laju jidrob nibak darat Yerikho. Banmandum aneuëk buah gobnyan ka habéh jiplueng jitinggai gobnyan.
6 Óh lheuehnyan Raja Zedekia jiba ubak Raja Nebukadnezar nibak banda Ribla, óh trok keunan laju geupeurhot huköman.
7 Aneuëk-aneuëk gobnyan jipoh maté dikeue mata gobnyan keudroe. Óh lheuehnyan Zedekia jicungke mata geuh, lheueh nyan laju jigari dan jiba u Babel.
8 Bak tanggai tujoh buleuen limong nibak thon nyang keu sikureueng blaih keurajeuen Nebukadnezar raja Babel, teuka kheueh u Yerusalem sidroe ureuëng nyang nan jih Nebuzaradan. Gobnyan na kheueh peunaseuhat dan panglima prang Nebukadnezar.
9 Nebuzaradan laju jitot Baét TUHAN, meuligoe raja, dan rumoh-rumoh banmandum ureuëng meusyeuhu nyang na di Yerusalem.
10 Dan banmandum aneuëk buah jih jireuloh ngon jipeuhanco beuton-beuton banda nyan.
11 Óh lheuehnyan rakyat nyang na mantong na lam banda, na kheueh ureuëng-ureuëng meubuet nyang malem nyang mantong na tinggai, ureuëng-ureuëng gasien dan ureuëng-ureuëng nyang ka jiplueng u blaih Babel, banmandum nyan jiba u Babel lé Nebuzaradan.
12 Teuma siladum rakyat nyang paleng gasien dan nyang hana sapeuena jitinggai di Yehuda dan jiyue meubuet bak lampôh-lampôh anggô dan blang-blang.
13 Taméh-taméh peurunggu dan geuritan-geuritan nyang na nibak Baét TUHAN meusajan-sajan deungon guci peurunggu laju jipeubeukah lé ureuëng Babel, dan banmandum peurunggu nyan jiangkot u nanggroe awaknyan.
14 Awaknyan pih jiangkot barang-barang nyang teupeugah nyoe: sekob-sekob, teumpat abée miseubah, peukakaih-peukakaih panyöt, cambông-cambông keu teumpat boh darah beulatang nyang teusie sibagoe keureubeuen, cambông-cambông keu ngon tot keumeunyan, dan banmandum barang peurunggu nyang laén nyang jipeuguna keu ngon upacara iébadat.
15 Barang-barang méuh dan pirak, jitamong cit keunan cambông-cambông ubit dan cipe-cipe keu ngeue apui nyan jicok lé Nebuzaradan keudroe.
16 Barang-barang peurunggu nyang ka geupeugét lé Raja Nabi Sulaiman keu Baét TUHAN, na kheueh bandua boh taméh, geuritan-geuritan dan guci rayeuk, banmandum nyan keubit that geuhon akhéjih hana hase teutimang.
17 Bandua boh taméh peurunggu nyan saban; maséng-maséng manyang jih 8 metée deungon saboh ulée taméh nibak peurunggu nyang manyang jih 1,3 metée. Bansilingka tieb-tieb ulée taméh nyan na meunanyuem deungon teuhiah boh geulima nibak peurunggu.
18 Seulaén nibaknyan, Nebuzaradan jidrob teuma Teungku Imeum Agong Seraya, meunan cit deungon Sefanya, teungku imeum sida, lhée droe nyang keumiet babah pintoe Baét TUHAN, banlimong droe peunaseuhat pribadi raja nyang mantong na tinggai lam banda, panglima, waki panglima tukang uroih administrasi tantra, dan 60 droe ureuëng rayeuk nyang laén.
20 Banmandum ureuëng nyan jiba ubak Raja Nebukadnezar di banda Ribla,
21 nibak wilayah Hamat. Disinan awaknyan jiseksa dan laju jipoh maté. Meunan kheueh ureuëng-ureuëng Yehuda jiangkot nibak nanggroe awaknyan keudroe dan jijak tiek ubak teumpat nyang teuböih.
22 Óh lheuehnyan Raja Nebukadnezar laju jibaiát Gedalya bin Ahikam dan cucoe nibak Safan, jeuet keu gubunur di Yehuda keu jipeurintah ateueh banmandum ureuëng nyang mantong tinggai disinan.
23 Watée peuwira dan tantra Yehuda nyang hana meunyeurah ubak Babel jideungoe keuhai teubaiát gubunur nyan, awaknyan banmandum jijak ubak Gedalya di Mizpa. Peuwira-peuwira nyan na kheueh Ismail bin Netanya, Yohanan bin Kareah, Seraya bin Tanhumet asai nibak banda Netofa, dan Yazanya asai nibak banda Maakha.
24 Geupeugah kheueh lé Gedalya ubak awaknyan banmandum, "Gata hana peureulée teumakot keu peujabat-peujabat Babel. Tinggai kheueh mantong di nanggroe tanyoe nyoe dan beujeuet kheueh keu hamba raja Babel. Ulôn tanggong gata teuma seulamat."
25 Teuma nibak buleuen tujoh thon nyan Ismail bin Netanya dan cucoe Elisama nyang mantong keuturonan raja, laju jijak meusajan ngon na 10 droe ureuëng u Mizpa. Awaknyan jiprang dan jipoh maté Gedalya meusajan ngon ureuëng Yehuda dan ureuëng Babel nyang na meusajan Gedalya nibak teumpat nyan.
26 Lé sababnyan, banmandum rakyat Yehuda, kaya meunan cit nyang gasien, meusajan-sajan deungon peuwira jiplueng u nanggroe Meusé sabab teumakot keu ureuëng Babel.
27 Nibak tanggai dua ploh tujoh buleuen dua blaih lam thon nyang keu lhée ploh tujoh óh ka lheueh Yoyakhin jiangkot u teumpat nyang teuböih, Ewil-Merodakh jeuet keu raja Babel. Nibak thon nyan cit teuma gobnyan geupeuleumah gaséh sayang ubak Yoyakhin, laju geupeubeubaih geuh nyan nibak rumoh glab,
28 dan geupeusaneut gobnyan deungon gét teuma. Yoyakhin geubri teumpat duek nyang leubeh manyang nibak raja-raja laén nyang meusajan teuböih u Babel.
29 Yoyakhin hana geusok peukayan rumoh glab dan ka lazem geumakheun lam meuligoe dan jibri péng keu udeb gobnyan siuroe-uroe.